Laascaanood (Caasimada Online) – Garaad Jaamac Garaad Ismaaciil oo kamid ah Isimada waaweyn ee gobolka Sool ayaa markale si adag uga hadlay dagaalka, isaga oo sheegay in uusan istaageyn illaa ciidamada Somaliland ka baxaan guud ahaan gobolka.

Garaadka oo sii daba-socda baaqii nabad-galyo ee dhawaan uu jeediyay madaxweyne Muuse Biixi ayaa sheegay in dagaalka maalintii afaraad galay uu sii soconayo haddii uusan ciidankooda la bixin.

“Muusow waxaan ku leeyahay maamulkaagu nabadna wuu ku baaqayaa madaafiicna dadkii ayuu la dhacayaa, waxaan caddaynayaa in Laascaanood saddexdii cishe ugu danbaysay uu dagaal ka soconayo, dagaalkaasi oo ah dagaal aan wax shacabka reer Laascaanood loo reebtay jirin,” ayuu yiri Garaad Jaamac Garaad Ismaaciil.

Sidoo kale wuxuu u mahad-celiyay madaxda dhaqanka Somaliland oo iyagu xalay ku baaqay in xabada la joojiyo shuruud la’aan, isaga oo sheegay in aanay nabad jirayn illaa ciidanka Somaliland uga baxaan dhulkooda.

“Nabad jiri mayso illaa ciidamada Somaliland ay Oog ku noqdaan,” ayuu yiri Garaad Jaamac oo kamid ah Isimada waaweyn ee gobolka Sool.

Dagaalka ka socda magaalada Laascaanood oo galay maalintii afaraad oo xiriir ah ayaa waxaa lagu soo warramayaa inuu kusii fiday jihooyin horleh, halkaas oo ay ku dirirayaan labada dhinac.

Xukuumada Somaliland ayaa weli ku adkaysanaysa in kooxo argagixiso ah ay colaada hurinayaan, halka ay garaadada iyo qaybo kamid ah maamulka Laascaanood ay beeniyeen arrintaas, iyaga oo sheegay in ciidamada maamulka Muuse Biixi ay duulaan ku yihiin dhulkooda.

Waxaa isa soo taraya baaqyada caalamiga ah ee loo dirayo labada dhinac, ayada oo Qaramada Midoobay ay dalbatay in baaris lagu sameeyo cidda ka dambeysa shacabkii lagu laayey magaalada Laascaanood ee xarunta Sool.

Xaaladda Laascaanood ayaa haatan mareysa meeshii ugu darneyd, waxaana kordhaya waxyeelada ka dhalaneysa dagaallada ka socdo gudaha magaaladaasi, sida muuqata waxaa xiligaan adag in xal laga gaaro xiisada taagan.

Ankara (Caasimada Online) – Waxaa weli isa soo taraya khasaaraha baaxadda leh ee ka dhashay dhulgariirkii ku dhuftay dalka Turkiga, kaas oo ay ku dhinteen kumanaan qof.

Dadka ku dhintay musiibadan waxaa kamid ah Soomaali ku nooleyd waddanka Turkiga oo qaarkood ahaa arday wax ka baraneysay gudaha dalkaas.

Wararka ayaa sheegaya in meydadka haatan lasoo saaray ay ku jiraan arday Soomaaliyeed oo ku dhintay dhismayaasha soo dumay, kuwaas oo laba gaarayo.

Mid kamid ah marxuumiinta meydadkooda la helay waxaa lagu magacaabi jiray Maxamed Nuur Cismaan, sida uu VOA u sheegay walaalkii Cabdiraxiin Nuur Cismaan.

Cabdiraxiin ayaa sheegay in walaalkiis uu kamid ahaa ardayda ku nool dalka Turkiga, isla-markaana xilliga uu dhacayay dhulgariirka uu ku sugnaa mid kamid ah magaalooyinka halakeeyay, isaga oo tilmaamay inuu booqasho ugu tegay rag kale oo ay saaxibo ahaayeen, balse uu ku soo dumay dabaqii ay daganaayeen, kadib dhulgariirka ku dhuftray Turkiga.

“Maxamed meesha waxa uu u joogay waxbarasho waxaa lagu jiray fasaxiim wuxuuna buuqasho ugu tegay rag ay saaxibo yihiin oo ku sugan magaalada uu dhul gariirku haleelay dabaqii ay ku jireen waa uu ku dumay Allaha u naxariisto,” ayuu yiri Cabdiraxiin Nuur.

Dhanka kale kooxaha gurmadka ee dalka Turkey, ayaa weli wada howlaha samatabixinta waxayna dadka ka raadiyaan burburka dhismayaal soo dumay, si loo soo saaro meydadka.

Khasaaraha dhimasho ee ka dhashay dhul-gariirka ayaa haatan maraya illaa 12 oo kun oo qof, sida ay shaacisay dowladda dalkaasi oo la daala dhaceysa xaalad adag.

Si kastaba, waa dhul-gariirkii ugu khasaaraha badnaa ee ku dhufta dalka Turkiga, kaas oo sababay dhimashadii ugu badneyd, maadaama ay ka dhalatay saameyn baaxad leh.

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa dhawaan magaalada Muqdisho lagu qaban doona shirweyne maalgashi oo u dhaxeeya dowladda federaalka Soomaaliya iyo Suudaan.

Shirweynahan ayaa waxaaa oo diiradda lagu saari doona maal-gashiga warshadaha iyo adeegyada aas-aasiga ah ee bulshada, sida lagu sheegay qoraal kasoo baxay maamulka gobolka Banaadir.

Guddoomiyaha gobolka Banaadir ahna Duqa magaalada Muqdisho Mudane Yuusuf Xuseen Jimcaale (Madaale) ayaa kulan gogal xaadh u ah shirweynaha dhawaan qabsoomi doona la yeeshay safiir ku-xigeenka safaarada Suudaan ahna sii-haayaha safiirka Mudane Ammar Ahmed B. Ali.

Kulanka ayaa looga hadlay qaban-qaabada shirweynaha, ayada oo sidoo kale diirada lagu saaray xoojinta xiriirka walaaltinimo, midka dhaqan iyo iskaashi ee ka dhaxeeya labada shacab.

Guddoomiyaha gobolka Banaadir ayaa kaga mahad-celiyay dalka Suudaan doorkooda taageerada walaaltinimo ee had iyo jeer ay la garab taagan yihiin shacabka Soomaaliyeed.

Sidoo kale kulanka ayaa loogu hadlay kala faa’ideysiga dhanka aqoonta iyo xirfadaha ee labada Caasimadood, mataaneynta, tababarrada iyo maalgashiga Caasimada dalka Soomaaliya.

Labada dhinac ayaa isla qaatay in la dardar-geliyo shirweynahan muhiimka ah ee ka qabsoomi doona magaalada Muqdisho, kaasi oo faa’iido u leh labada dal ee u dhaxeeyo.

Kismaayo (Caasimada Online) – Madaxweynaha dowlad goboleedka Jubbaland, Mudane Axmed Maxamed Islaam (Axmed Madoobe) ayaa maanta xafiiskiisa ku qaabilay wafdi uu horkacayo wakiilka gaarka ah ee Midowga Africa u qaabilsan Soomaaliya, ahna Madaxa ATMIS Ambassador Mohamed El-Amine Souef oo maanta gaaray magaalada Kismaayo.

Danjire Souef ayaa waxaa booqashadan ku wehlinaya qaar kamid ah wakiilada hay’adaha Qaramada Midoobay iyo howlwadeenada howlgalka ATMIS ee Soomaaliya.

Labada dhinac ayaa yeeshay kulan gaar ah oo ka dhacay qasriga madaxtooyada Jubbaland, kaas oo looga hadlay dagaalka iyo arrimaha bani’aadanimada.

Kulankan waxaa sidoo kale goobjoog ahaa qaar kamid ah xubnaha golaha wasiirada Jubaland waxaana diirada lagu saarauy dardar galinta howlgalada dib u xoraynta ee ka bilaabanaya deegaanada maamulkaasi, gaar ahaan gobollada Jubbooyinka.

Sidoo kale waxa laga wada-hadlay sidii ay howlgaladaas uga qeyb qaadan lahayeen ciidamada ATMIS ee ku sugan deegaanada dowlad goboleedka Jubaland, si ay uga barbar dagaalamaan ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa Daraawiishta ee maamulkaasi.

Jubbaland ayaa haatan u diyaar garoobeyso duulaan ka dhan ah kooxda Al-Shabaab, kaas oo haatan laga dareemayo magaalooyinka Kismaayo iyo Afgmadow ee maamulkaasi.

Dhanka kale Taliyaha qeybta 43-aad ee Ciidanka Xoogga dalka Janaraal Cali Bogmadow oo haatan ku sugan degmada Afmadow ayaa kula kulmay ciidamada dowladda iyo kuwa Jubbaland, wuxuuna kala hadlay dagaalka ka dhanka Al-Shabaab ka bilaabanaya halkaasi.

Cali Bogmadow ayaa ku dhawaaqay in Afmadow ay noqon doonto saldhigga ugu weyn ee laga hagi doono howlgalada ka bilaabanaya gobolada Jubbooyinka oo loo diyaar garoobayo.

“Waxaanu u soconay howlgal halkan ay noqoto barteeda hoggaaminta, ciidamada isku uruursadaan, taakuleynta la keeno,” ayuu yiri taliye Cali Bogmadow.

Ugu dambeyn wuxuu farriin u diray dadka deegaanka oo uu ugu baaqay in garab istaagaan ciidamada huwanta, ayna ku taageeraan dagaalka ay kula jiraan kooxda Al-Shabaab.

Afmadow (Caasimada Online) – Ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa Jubbaland ayaa dhaq-dhaqaaqyadii ugu dambeeyay ee ku aadan duulaan ka dhan ah kooxda Al-Shabaab ka wada gobollada Jubbooyinka ee maamulkaas oo la filayo inay ka bilowdaan howlgallo culus.

Taliyaha qeybta 43-aad ee Ciidanka Xoogga dalka Janaraal Cali Bogmadow oo haatan ku sugan degmada Afmadow ayaa kula kulmay ciidamada dowladda iyo kuwa Jubbaland, wuxuuna kala hadlay dagaalka ka dhanka Al-Shabaab ka bilaabanaya halkaasi.

Cali Bogmadow ayaa ku dhawaaqay in Afmadow ay noqon doonto saldhigga ugu weyn ee laga hagi doono howlgalada ka bilaabanaya gobolada Jubbooyinka oo loo diyaar garoobayo.

“Waxaanu u soconay howlgal halkan ay noqoto barteeda hoggaaminta, ciidamada isku uruursadaan, taakuleynta la keeno,” ayuu yiri taliye Cali Bogmadow.

Sidoo kale wuxuu tilmaamay in ciidamada Xoogga dalka iyo kuwa Jubbaland ay ku filan yihiin inay xoreeyaan gobollada Jubbooyinka, ayna howlgeli doonaan maalmaha soo socda.

“Annagu waxaynu heysanaaa waxay gobolladaasi heysanin waxaynu heysanaa ciidan lagu kalsoonyahay oo isku dhaf ah oo la yiraahdo ciidamada qalabka sida ee Xoogga dalka Soomaaliyeed oo Daraawiish leh oo SNA leh oo Nabad Sugid leh oo Boolis leh,” ayuu yiri.

Ugu dambeyn wuxuu farriin u diray dadka deegaanka oo uu ugu baaqay in garab istaagaan ciidamada huwanta, ayna ku taageeraan dagaalka ay kula jiraan kooxda Al-Shabaab.

“Idinka waajib ayaa idin saaran, haddii aad tihiin shicibkii waxaa weeye taakuleyntii la’idinku yaqiinay iyo garab istaagi ciidanka ayaa la’idinka rabaa” ayuu markale yiri.

Jubbaland ayaa la filayaa inuu ka billowdo guluf ka dhan ah Al-Shabaab, waxaana abaabulkiisa uu ka socdaa magaalooyinka Kismaayo iyo Afmadow ee maamulkaasi.

Jowhar (Caasimada Online) – Odayaal iyo waxgarad ka tirsan beesha Xawaadle oo maalmihii dambe uu shir uga socday magaalada Jowhar ee xarunta gobolka Shabeellaha Dhexe ayaa madaxda maamulka HirShabelle u diray digniin culus.

Odayaasha iyo waxgaradka Xawaadle ayaa si adag uga soo horjeeda in dhismaha golaha deegaanka degmada Jowhar loo maro hab cadaaladda ka fog, iyaga oo maamulka uga digay in dhismaha golaha uu saleeyo habkii awood qeybsi ee sanadkii 1993-dii.

Waxay sheegeen in xiligaasi dalka dowlad ka jirin, islamarkaana beesha Xawaadle colaado ka jirtay dalka ay kaga maqneyd fadhiga dhismahii golaha deegaanka ee Jowhar ee sanadkaas.

“Golihii deegaanka degmada Jowhar ee la dhisay waqtiyadii kala duwana ee dowladahii dalka soo maray beesha Xawaadle waxa ay ku laheyd door muuqato, haatana waxay u taagan tahay helitaanka xaquuqdii ay ku laheyd golaha.”

Odayaasha iyo waxgaradka Xawaadle ayaa waxa kale oo ay ugu baaqeen madaxda maamulka HirShabelle in dhismaha golaha deegaanka degmada Jowhar laga fiirsado oo shanta beelood loogu qeybiyo si cadaalad ku dheehan tahay.

Arrintan ayaa imaneysa, xilli uu khilaaf xoogan ka taagan yahay hab dhismeedka loo marayo golaha deegaanka degmada Jowhar ee gobolka Shabeellaha Dhexe.

Garowe (Caasimada Online) – Hay’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka Soomaaliyeed ee SODMA  ayaa maanta magalaada Garoowe ee caasimada Puntland ka dajisay diyaarad wada 6-tan oo daawada noocyadeeda kala duwan ah iyo 6 dhakhaatiir ah.

Dhakhaatiirta iyo dawada oo laga qaaday magaalada Muqdisho ayaa loogu gurmanayaa dhawacyada dadka ku waxyeeloobay dagaalka maalinkii 3-aad galay ee ka socda magaalada Laascaanood.

Dhakhaatiirta maanta laga dejiyey Garowe ayaa berri u sii gudbi doona magaalada uu dagaalku ka socdo ee Laascaanood, halkaas oo laga soo werinayo xaalad adag.

Dad badan oo shacab iyo ciidan isugu jira ayaa ku dhaawacmay dagaalka, kuwaas oo aan helin daryeel caafimaad, maadaama ay xaalad adag ka jirto Laascaanood.

Dhakhaatiirta ay dowladda Soomaaliya u dirtay Laascaanood ayaa gaareysa lix xubnood, waxaana berri Muqdisho laga soo dirayaa seddax diyaaradood oo daawooyin wada.

Masuuliyiinta Hey’adda Maareynta Musiibooyinka Qaranka ayaa sheegay in dowladda Soomaaliya ay ka go’antahay in gurmad la gaarsiiyo dadka reer Laascaanood oo dagaal kula jira Somaliland.

Dadka qaba dhaawacyada daran ayay dowladda Soomaaliya u soo qaadi doontaa Muqdisho, si dabiib caafimaad loogu fidiyo, sida ay noo sheegeen masuuliyiinta Hey’adda Maareynta Musiibooyinka.

Agaasimaha guud ee hey’adda maareynta masiiboyinka qaranka Cabdirashiid Maxamuud iyo Agaasimaha waaxda caafimaadka ee hey’adda Cabdullaahi Fanax ayaa loo diray halkaas, waxaana Garoowe ku soo dhaweeyay wasiirro ka tirsan maamulka Puntland.

Madaxweyanaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud oo horay uga hadlay xiisadda ka taagan magaalada Laascaanood ayaa ku baaqay in wadahadal lagu xaliyo, isagoo balan qaaday in dowladda Soomaaliya ay qaada doonto kaalinteeda gurmadka dadka ku waxyeeloobay dagaalka.

Dagaalka ayaa maanta galay maalinkiisii 3-aad waxayna Somaliland ku madax-adeygeysaa inay sii xajisato gacan ku heynta Laascaanood, halka dadka magaaladaas iyo guud ahaan beesha degta gobolka Sool ay doonayaa inay gabi ahaanba isaga ka baxaan Somaliland.

Hoos ka daawo

Garowe (Caasimada Online) – Madaxweynaha dowlad goboleedka Puntland Siciid Cabdullaahi Deni ayaa caawa magacaabay guddi ka shaqeyn doona arrimaha bini’aadanimada oo caawi doona dadka kasoo barakacay dagaalka ka socda magaalada Laascaanood ee gobolka Sool.

Madaxweyne Saciid Deni oo cadeeyey inay jirto baahi ku kaliftay inuu magacaabo guddigaan ayaa soo saaray liiska 13 xubnood oo guddigaan uu ka kooban yahay, waxaana guddoomiye looga dhigay wasiir Juxa.

Xubnaha guddigaan ayaa laga soo kala xulay hey’adaha maamulka Puntland, Ganacsato, Culimo iyo Samafelayaal, waxayna xubahaasi kala yihiin:

1. Wasiirka Wasaaradda Arrimaha Gudaha, Cabdi Faarax Siciid Juxa, Guddoomiye.
2. Shiikh Maxamuud Xaaji Yuusuf Guddoomiye Ku-xigeen.
3. Wasiirka Wasaaradda caafimaadka Dr Jaamac Faarax Xassan Xubin.
4. Wasiirka Wasaaradda duulista Hawada iyo Garoomada Ilyaas Cismaan Lugatoor Xubin.
5. Wasiirka Wasaaradda warfaafinta Maxamuud Caydiid Dirir Xubin.
6. Wasiir ku-xigeenka Wasaaradda Gargaarka iyo masiibooyinka Layla Cabdi Cartan Xubin.
7. Wasiiru Dowlaha Wasaaradda Qorsheynta Shaakir Maxamed Guuleed Xubin.
8. Wasiiru Dowlaha Madaxtooyada Cabdifatax Maxamed Cabdinuur Xubin.
9. Maxamed Caydiid Jaamac  Guddoomiyaha Rugta Ganacsiga Xubin.
10. Dr Siciid Warsame Shahaado xubin.
11. Shiikh Fu’ad Maxamuud Xaaji Nuur Xubin.
12. Shiikh Axmed Yuusuf Daad Xubin.
13. Cabdikaafi Axmed Siciid Ganacsade Xubin.

Xaalad adag ayaa weli ka taagan magaalada Laascaanood, halkaas waxaa ka socda dagaal ay dadka deegaanku ku diidan yihiin maamulka Somaliland, halka ciidanka Somaliland ay doonayaan inay sii xajistaan gacan ku sii heynta magaalada Laascaanood.

Roma (Caasimada Online) – Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa munaasabad soo dhaweyn ah oo heerkeedu sarreeyo loogu sameeyey qasriga Madaxtooyada dalka Talyaaniga ee Quirinale Palace, halkaas oo uu salaan Sharaf kaga qaatay ilaalada Jamhuuriyadda.

Madaxweynaha Jamhuuriyadda Talyaaniga Mudane Sergio Mattarella ayaa Madaxweynaha Soomaaliya u muujiyey sida uu ugu faraxsan yahay booqashada wafdiga uu hoggaaminayo ee Soomaaliya, iyadoo baambayda dalkani ay tumayeen heesaha calanka labada dal.

Intaas kaddib, Labada Madaxweyne ayaa wada qaatay kulan qado-sharaf ah oo ay iskaga xog wareysteen xiriirka taariikhiga ah ee labada dal iyo danaha wadajirka ah ee ka dhexeeya labada shacab ee Soomaaliya iyo Talyaaniga.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa kulankaas ku soo bandhigay halganka shacabka Soomaaliyeed ay ugu jiraan dib u dhiska dalkooda iyo dabar-goynta argagixisada.

Sidoo kale, Madaxweynaha ayaa uga mahadceliyey dowladda iyo shacabka Talyaaniga soo dhaweynta diirran oo ay ku qaabileen isaga iyo wafdigiisa.

Madaxweyne Xasan Sheekh ayaa tilmaamay in dowladda Federaalka Soomaaliya ay ka go’an tahay dib u soo nooleynta xiriirka saaxiibtinimo oo ay la leedahay dalalka Caalamka.

Hoos ka eeg Video + Sawirro

Muqdisho (Caasimada Online) – Ugu yaraan laba qarax ayaa caawa ka dhacday magaalada Muqdisho, waxayna Caasimada Online xog hordhac ah ka heshay bartilmaameedka qaraxyadaas.

Qaraxa koowaad waxaa la sheegay inuu ahaa miino lagu xiray albaabka hore ee guriga wasiirkii hore ee arrimaha gudaha HirShabeelle Maxamed Cali Caadle.

Guriga wasiirka ayaa ku yaalla Suuq Bacaad, waxayna xogta hordhaca ah sheegeysaa in qaraxaas uusan khasaare nafeed ka dhalan.

Qaraxa labaad wuxuu ka dhacay degmada Shangaani ee magaalada Muqdisho, waxaana lala beegsaday guri uu dhisme ku socday.

Guriga la weeraray wuxuu ahaa Dabaq, waxaana ku socday dhisme oo lama deganeyn, ilaa hadana lama soo werin khasaare nafeed oo ka dhashay qaraxaas oo ahaa miino lagu xiray dhismaha qabyada ah.

In kastoo aan si rasmi ah loo ogeyn sababta loo weeraray guri dhisme ku socday oo aan la deganeyn, hadana waxaa la aaminsan yahay in Al-Shabaab canshuur loo diiday ay weerarkaan qaadeen.

Laamaha amniga ee dowladda Soomaaliya weli wax faahfaahin ah kama aysan soo saarin qaraxyadaan oo daqiiqado yar kala dambeeyey.

Magaalada Muqdisho ayaa maalmihii lasoo dhaafay ka nasatay qaraxyadii ay ka fuli jirtay kooxda Al-Shabaab, gaar ahaan kuwa gaadiidka lagu soo raro. Balse waxaa weli ka dhaca meelaha qaar qaraxyada miinada ama bam-gacmeedka loo adeegsado.

Sidoo kale Muqdisho waxaa weli ka dhaca dilalka qorsheysan ee kooxda Al-Shabaab ay ku bartilmaameedsato dadka ay doon-doonayaan, taas oo weli aysan xal u helin.

Inkastoo meelo badan oo magaalada ah ciidan dharcad ah ay ku sugan yihiin, kuwaas oo amniga muwaadiniinta kor-kala socda, hadana meelaha qaar Muqdisho weli waxaa lagu dilaa dadka.

Taasi waxay ka dhigan tahay in kooxda madax-jebinta ee Al-Shabaab ay weli ka howlgasho Muqdisho, dowladuna ay ku guul-dareysatay inay soo qabqabato, waxaana xusid mudan in ciidanka ammaanku ay joogto u sameeyaan baaritaano amni.

Hoos ka eeg sawirrada labadii goob ee caawa qaraxyada laga beegsaday

Muqdisho (Caasimada Online) – Heshiiska millateri ee Soomaaliya iyo Imaaraadka Carabta ee habeen hore ay ansixiyeen Golaha Wasiirada ayaa la hor-geynayaa baarlamaanka, sida uu sheegay wasiirka warfaafinta xukuumadda.

Daa’uud Aweys Jaamac oo maanta si weyn u difaacay heshiiskan ayaa sheegay in warar aan jirin laga faafiyay heshiiskaasi, isaga oo xusay in uu lamid yahay heshiisyada Soomaaliya ay la gasho dalalka kale.

“Arrinta ku saabsan heshiiska lala galay Imaaraadka wuxuu ahaa heshiis danaha qaranka loogu daneynayo. Majirto hal qodob oo muujinaya in wax loogu dhimayo madax-banaanida Soomaaliya,” ayuu yiri.

“Waa heshiis dan u ah Soomaaliya, sidaas oo ay isla garteen wasiirada markii ay wada akhriyeen sidaas darteedna loo saxiixay loona gudbiyay baarlamaanka, si uu markaas u ansixiyo.”

Golaha Wasiirrada XFS ayaa habeen hore ansixiyay heshiiskan ay dowladda federaalka Soomaaliya la gashay dowladda Imaaraadka Carabta, kaasi oo maalmihii lasoo dhaafay la sheegay in lagu celiyey wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya.

Heshiiskaan ayaa quseeya dhinacyada iskaashiga militeriga, amniga iyo la dagaalanka Argagaxisada oo ay horay u gaareen wasaaradda gaashaandhigga Soomaaliya iyo dowladda Imaaraadka Carabta.

Wasiirka gaashaandhigga Soomaaliya ayaa heshiiskaan lasoo galay Imaaraadka, waxaana maalmo ka hor banaanka u soo baxay war sheegayey in heshiiskaan dib loogu celiyey wasiirka oo kulankii golaha wasiirrada uu kala soo noqday.

Heshiiska ayaa waxaa ka dhashay hadal hayn iyo muran badan, ayada oo dadka mucaaradsan dowladda ay ku qeexeen mid xadgudub ku ah madax-banaanida dalka, oo amniga Soomaaliya lagu hoos geeyey Imaaraadka Carabta.

Waxaa sidoo kale baraha bulshada aad u wareegayey waraaqo lagu sheegay inay yihiin qodobada heshiiska, kuwaas oo aan sax ahaanshahooda la xaqiijin karin.

Dowladda federaalka Soomaaliya ayaa horay u burburisay heshiis noocaan oo kale ah oo Imaaraadka kala dhaxeeyey, xiligii uu talada dalka hayey Farmaajo, balse hadda waxaa muuqata in Soomaaliya ay daneyneyso inay hagaajiso xiriirka kala dhaxeeya Imaaraadka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Xamza Cabdi Barre oo maanta gaaray Saldhigga Ballidoogle ayaa u soo xiray tababar ciidamo ka tirsan Kumaandooska DANAB ee xoogga dalka.

Ciidamadan oo qaatay tababar sare oo ku aaddan difaaca dalka iyo cirib-tirka Khawaariijta, ayaa waxa uu ra’iisul wasaaruhu ku boggaadiyay dadaalka ay muujiyeen mudadii ay ku jireen tababarka.

Ra’iisul Wasaare Xamz ayaa uga mahad-celiyay dowladda Mareykanka oo kaalin weyn ka qaadatay tababarka ciidankan.

Safarka Xamza ee Ballidoogle ayaa waxaa ku wehlinayay wasiir ku-xigeenka wasaaradda gaashaandhigga, wasiiru-dowlaha wasaaradda amniga, wasiiru-dowlaha xafiiska ra’iisul wasaaraha iyo taliyaha ciidanka xoogga dalka.

Safiirka dowladda Mareykanka u qaabilsan Soomaaliya ayaa sidoo kale qeyb ka ahaa wafdiga ra’iisul wasaaraha.

Cutubyadaan maanta soo dhameystay tababarka ciidan ayaa la filayaa in ay ka qeyb noqdaan dagaalka ka dhanka ah Al-Shabaab, kaasi oo bilihii dambe ka socday dalka, ayada oo kooxda laga xoreeyay deegaano horleh oo sanado badan ku jiray gacantooda.

Dagaalka Al-Shabaab ayaa tan iyo markii uu billowday waxaa laga gaaray guulo waaweyn, waxaana jab xoogan lagu gaarsiiyay kooxda oo iyadu ka talin jirtay qeybo kamid ah dalka.

Garoowe (Caasimada Online) – Dowlad-goboleedka Puntland ayaa dib u dhigay diiwaan-galinta doorashada qof iyo cod ee la filayay inay ka bilaabato magaalada Garoowe ee caasimada maamulkaasi.

Wararka aan helayno ayaa waxay sheegayaan in loo baajiyay iyada oo aan weli wax xal ah laga gaarin qul-qulatooyin looga soo horjeedo doorashada oo ay caasimada Garoowe ka wadaan ciidamo maleeshiyo beeleed ah.

Ciidamadan ayaa la sheegay inay ku xiran yihiin siyaasiyiin isku xiran oo mucaarid ah, kuwaasi oo si weyn uga soo horjeeda qorshaha doorashada qof iyo cod ee xukuumadda uu hogaamiyo madaxweyne Saciid Deni.

Warar kale ayaa sidoo kale sheegay in dagaalka ka socda magaalada Laascaanood uu qeyb ka yahay sababaha keenay in dib loogu dhigo diiwaan-galinta doorashada.

Illaa iyo hadda lama oga xilliga ay bilaabanayso diiwaan-galinta doorashada.

Madaxweyne Saciid Deni iyo kooxdiisa ayaa hore ugu madax adaygay in ay sii socoto diiwaan-gelinta doorashada qof iyo cod, taasi oo hanaankeedu uu madmadow badan ku gadaamna, hase yeeshe tallaabadan uu maanta qaaday maamulka ayaa noqotay mid lama filaan.

Mucaaridka ayaa hore u dalbaday in la joojiyo doorashada, kadib markii ay guddiga doorashada maamulkaasi ku eedeeyay in ay gacanta ugu jiraan madaxweyne Saciid Cabdullaahi Deni.

Waxay sidoo kale dhowr jeer madaxweyne Saciid Deni ku eedeeyeen in uu leexiyay hanaankii doorashada, taasi oo ka dhigeysa “doorashooyinka qof iyo cod” oo la ogyahay inay yihiin kuwa ugu xalaalsan noqdaan kuwa ay hareeyeen musuq-maasuq iyo boob ku qotoma awood sheegasho xukun.

Si kastaba, Saciid Deni iyo kooxdiisa ayaa qorshahooda uu ahaa inay ku gacan sareeyaan mashruuca uu ku dhagan yahay Deni ee “doorashada qof iyo cod” taasi oo mucaaridka maamulkaasi ku tilmaameen mashruuca dib usoo laabashadiisa.

Muqdisho (Caasimada Online) – Diyaaradda Ethiopian Airlines ayaa maanta ciidamo cusub kasoo dajisay garoonka diyaaradaha Aadan Cadde ee magaalada Muqdisho, kuwaas oo kamid noqonaya howlgalka Midowgga Afrika ee ATMIS ee ka socdo gudaha Soomaaliya.

Ciidamadan cusub ayaa ka yimid waddanka Ghana, waxayna ku biiriyaan ciidanka Booliska ATMIS ee haatan ka howlgala gudaha Soomaaliya.

Tiro ahaan ciidamadan waxaa lagu qiyaasay illaa 50 askari oo Boolis ah, kuwaas oo lagu soo dhoweeyay xerada Xalane ah oo ah taliska guud ee ciidanka howlgalka Midowga Afrika.

Sidoo kale ciidamadan ayaa u yimid in ay qayb ka noqdaan howlgallada nabad ilaalinta ee ka socdo gudaha Soomaaliya, si ay u xoojiyaan ciidanka horay u joogay gudaha dalka.

Qoraal kasoo baxay ATMIS ayaa waxaa lagu sheegay in askartan ay soo qaateen tababaro muhiim ah oo ku aadan  la dhaqanka bulshada, si ay uga howlgalaan gudaha Soomaaliya.

ATMIS ayaa sidoo kale shaaca ka qaaday in ciidamadani la geyn doono gudaha magaalada Baydhabo ee xarunta gobolka Baay, halkaas oo ay ka howlgali doonaan muddo sanad ah, waxayna sidoo kale la shaqeyn doonaa ciidanka Booliska Soomaaliya ee ku sugan halkaas.

Soomaaliya ayaa waxaa haatan ku sugan kumanaan askari oo Afrikaan ah, kuwaas oo isugu jiro Boolis iyo Milatari, waxayna dowladda ka caawiyaan nabad-gelyada.

Keenista ciidamadan cusub ayaa kusoo aadayso xilli xasaasi ah, isla-markaana dalka uu ka socdo holwgal ballaaran oo ka dhan ah kooxda Al-Shabaab, kaas oo guullo laga gaaray.

Si kastaba, maalmo kahor ayey aheyd markii magaalada Muqdisho ay ku shireen dowladda federaalka iyo waddamada dariska ee la’isku yiraahdo safka hore, kuwaas oo ka hadlay ammaanka guud ee gobolka & sidoo kale dagaalka adag ee lagula jiro kooxda Al-Shabaab.