Muqdisho (Caasimada Online) – Tan iyo markii xilka laga qaaday Wasiirkii amniga Soomaaliya, Xasan Xundubey Jimcaale ayaa waxa uu bilaabay in uu bartiisa twitter-ka soo dhigao qoraal is-daba joog ah oo ka dhan ah Ra’iisul Wasaare Rooble.

Xundubey ayaa u muuqda inuu weli aqbali la’ inuu xilka waayey, kadib markii uu horey sharci-darro ugu tilmaamay, isaga oo qiil ka dhiganaya “in lagu jiro xili kala guur ah oo waddanku galayo doorasho, uuna Rooble cidna xil ka qaadi karin.

Wasiirka la ceyriyay ayaa maalmihii u dambeeyay, gaar ahaan saacadihii u dambeeyay bartiisa twitter-ka ku baahinayey qoraalo ka dhan ah Rooble, taasi oo lagu macneeyay “in Xundubey uu ku ciil baxayo tweet-yadaaas”.

“Rooble, HORU-SOCOD ayaa laga rabay, ee GADAAL u socod lagama sugayn! In uu WEBIGA doorashada na goysiiyo, oo uu na dhaafiyo ayaa looga fadhiyay, ee in uu BUUNDADA/BRIDGE-ka dushiisa DAGAAL nagu geliyo lagama filayn!,” ayuu ku yiri tweet uu soo dhigay bartiisa.

“Rooble, Golihiisa Wasiirada HAL Wasiir hadii laga reebo, inta kale mar hore ayuu go’doomiyay. Dood dheer ka dib Wasiiradu waxa ay go’aansadeen in DANAHA bulshada dartood loo TANAASULO oo AAMUSNAAN lagula shaqeyo. Hadana AAMUSNAANTII ayuu u dulqaadan waayay oo uu SHIRQOOL u arkay!,” ayuu ku yiri mid kale.

“Rooble, DOONTA ay dadka Soomaaliyeed saaranyihiin, waxa uu meel nabad ah gaarsii kari lahaay, hadii uu u dhexeyn lahaa MUXAAFAD & MUCAARAD! Haddasa, waxaa muuqata in uu MUCAARADKA ku MILMAY! Hadii uu DAN ka leeyahay dadka & dalka, ha ku soo naqdo waddada DHEX-DHEXAADNIMADA!,” ayuu sidoo kale tweet kale ku yiri saacad kadib.

Wuxuu tweet kale haddana ku yiri “Qurbac yar oo qaan gaar ahayn, qalab culus kuu qaadi maa! minaad ku qaadi maagtana, hadow qalibo yaad qabsee?.”

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa dikreeto kasoo baxday xafiiskiisa xilkii uga xayuubiyey wasiirkiisii amniga Xasan Xundubey Jimcaale, isagoo xilkaas u magacaabay Xildhibaan Cabdullahi Maxamed Nuur oo aad u dhaliili jiray siyaasadda Farmaajo.

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa weli socda dhex-dhexaadinta laga dhex wado Madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday ee Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble, xili uu sii xoogeystay khilaafka u dhaxeeya.

Madaxweynayaasha Galmudug iyo Koonfur Galbeed ayaa labada dhinac ku qanciyey inaysan qaadin tallaabo kale oo xiisadda uga sii dari karta, islamarkaana waxay labada dhinac soo gudbiyeen tabashada ay qabaan.

Siyaasi Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame ahna musharax u taagan xilka madaxweynimo ee Soomaaliya ayaa shaki geliyay waan-waanta laga dhex wado labada mas’uul, isagoona xusay saddex su’aalood oo xasaasi ah oo dul hoganaya arrintaas, kuwaasi oo kala ah; Cayrinta Fahad?, Caddaalad u raadinta Ikraan? iyo Gabbaad-siinta eedaysanayaasha?.

Waxa uu sheegay in marnaba aan laga yaabin in uu tanaasulo madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday ee Farmaajo, islamarkaana uu rabo in uu helo nin uu ka adkaado, sida uu hadalka u dhigay.

“Waan-waanta agtiisa waa waqti iibsi, laakiin wuxuu mar walbana helaa qolo, iyaga qudhooda waanwaanta gabbaad ka dhiganaya oo kaga dhuumanaya in ay mowqifkii dadku ka sugayey caddeeyaan,” ayuu ku yiri Cabdiraxmaan Cabdishakuur qoraal uu soo dhigay bartiisa Facebook.

Sidoo kale waxa uu ku booriyay Ra’iisul Wasaaraha in uu ku adkeysato go’aanadiisa, islamarkaana uu hore uga sii socdo isaga oo ka feejigan hosaasinta Farmaajo, maadama ay garab taagan yihiin Shacabka Soomaaliyeed.

“Maxkamadda dacwadda loo gudbiyeyna waa in ay horay u socodsiiso kiiska. Kiiska Ikraan maxkamad shacab ayuu saaran yahay, ma ah mid la dabooli karo. Dadka iyo dalkaba caddaalad ayaa deeqda.”

Nairobi (Caasimada Online) – Magaalada Nairobi ee caasimadda dalka Kenya ayaa waxaa lagu afduubtay fallanqeeye iyo aqoonyahay kasoo jeeda Soomaalida Kenya, oo lagu magacaabo Cabdiwahaab Sheekh Cabdisamad, kaasi oo si weyn u taageersan madaxweynaha waqtigiisa dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Cabdiwahaab ayaa waxaa la waayey Arbacadii 8-da Bishan sida ay xaqiijiyeen qoyskiisa iyagoo ka raadiyey dhammaan saldhigyada iyo xarumah ciidamada, balse ma helin wax akhbaar ah oo xaaladiisa ku saabsan.

Rag aan heybtooda la garaneyn ayaa Cabdiwahaab waxay ka afduubteen waddada Turbman ee magaalada Nairobi, ragga afduubka geystay ayaa la sheegay inay wateen hub iyo gaari.

Cabdiwahaab oo da’diisa lagu sheegay 55-sano jir ayaa ka faalloon jiray arrimaha Geeska Afrika, wuxuuna kasoo muuqan jiray Warbaahinta Kenya iyo Laanta Afsoomaaliga ee BBC-da isagoo faaqidaya arrimaha Soomaaliya iyo Itoobiya.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, Cabdiwahaab ayaa dhawaan tagay magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya, wuxuuna markaas kadib noqday taageero daacad u ah madaxweynaha waqtigiisa dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo. Waxaa sidoo kale loo qoray lacag si uu warbaahinta uga taageero Farmaajo.

Barta uu leeyahay Twitter-ka ayaa maalmihii ugu dambeeyey isku badashay meel lagu aflagaadeeyo siyaasiyiinta kasoo horjeedo madaxweyne Farmaajo, wuxuuna la rumeysan yahay inuu sidoo kale taageero weyn u ahaa Ra’iisul Wasaaraha Itoobiya Itoobiya Abiy Ahmed.

Gabar la dhalatay Cabdiwahaab oo la hadashay warbaahinta dalka Kenya ayaa sheegtay in lagu guul-dareystay baadi goobka walaalkeed, islamarkaana ay booliska xaqiijiyeen inuusan ku jirin gacantooda.

Xaliimo Maxamed oo ah xaaska Cabdiwahaab ayaa iyadana sheegtay in ninkeeda uusan laheyn cadow gaar ah oo ay uga shakisan yihiin inay afduubteen, waxayna sidoo kale sheegtay inuusan jirin khalad uu ninkeeda sameeyey.

Walaacda laga qabo xaaladiisa ayaa si xoogeysanaya, iyadoo aan la ogeyn inay afduubteen dambiilayaasha iyo inay heystaan ciidamada sirdoonka Kenya, sidoo kale waxaa shaki ka jiraa in la khaarijiyey.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wararki ugu dambeeyey ee khilaafka madaxweynaha waqtigiisa dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo iyo Ra’isul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa sheegaya in labada dhinac ay hadda xoogaa isku soo dhawaadeen.

Madaxweynayaasha Galmudug iyo Koonfur Galbeed ayaa labada dhinac ku qanciyey inaysan qaadin tallaabo kale oo xiisadda uga sii dari karta, islamarkaana waxayna labada dhinac soo gudbiyeen tabashada ay qabaan.

Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa Qoor Qoor iyo Laftagareen u sheegay inuu kaliya ku qanci karo in xilka lagu wareejiyo Bashiir Goobe oo uu u magacaabay Agaasimaha Hey’adda NISA iyo in kiiska Ikraan Tahliil cadaaladda la hor geeyo.

Sidoo kale, Madaxweynaha waqtiga ka dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo ayaa ku dooday in Rooble uu burburinayo heykalka dowladnimo, wuxuuna sheegay in Rooble ay u suurta gashay wixii uu rabay ee ahaa in Fahad laga qaado xilka hadda wixii ka dambeeyana uusan garaneyn ujeedada Rooble, wuxuuna sheegay in Kiiska Ikraan Tahliil loo daayo hey’adaha cadaaladda.

Maanta ayaa la filayaa in dib loo bilaabo wada-hadallada, waxaana muuqata in Lafta Gareen iyo Qoor Qoor ay ka go’an tahay sidii ay usoo afjari lahaayeen xiisadda siyaasadeed ee ka dhex jirta madaxweynaha iyo Ra’iisul Wasaaraha.

Saacadihii la soo dhaafay waxaa deganeyd xaaladda siyaasadeeed ee dalka markii loo eego sida ay xaalada aheyd maalmihii la soo dhaafay, hayeeshee uu weli taagan yahay khilaafka u dhaxeeya Madaxweyne Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Rooble uu weli taagan yahay.

Muqdisho (Caasimada Online) – Sida ay Caasimada Online u sheegeen odoyaal dhaqan iyo siyaasiin ka soo jeeda beesha uu ka dhashay taliyaha hay’adda NISA ee gobalka Banaadir Yaasiin Cabdullaahi Fareey, oo habeen hore Farmaajo u magacabaay Agaasimaha KMG ee hay’adda NISA, Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya ayaa qaabilay guddi ka socda beesha Waceysle. 

Guddigaan ayaa waxaa hogaaminayay Boqorka Beesha Waceysle Boqor Cabdullaahi Geedi Shadoor, waxaana ujeedada kulanka lagu sheegay in Rooble lagala hadlayay tallaabooyinkii uu qaaday taliyihii NISA ee gobalka Banaadir Yaasiin Cabdullaahi Fareey. 

Xogta ayaa tilmaameysa in Boqor Geedi Shadoor uu Ra’iisul Wasaare Rooble ka codsaday in aan xilka laga qaadin Yaasiin kuna difaaca kursiga taliyaha NISA ee gobalka Banaadir, iyadoo Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya loo balan qaaday in Yaasiin Fareey laga reebi doono Villa Somalia oo uu hadda ku xiran yahay. 

“Rooble waxaa loo balan qaaday in Yaasiin uusan amarkiisa ka hor imaan doonin una hogaansami doono awaamiirtiisa, isagana waxaa laga codsaday in uusan xilka ka qaadin,  waxaana laga raali geliyay shaqaaqadii Arbacadii ka dhacday xarunta NISA ee sababta u ahaa Yaasiin Fareey,” ayuu yiri mid kamid ah odoyaasha dhaqanka beesha Waceysle. 

Boqor Cabdullaahi Geedi Shadoor iyo Nabadoonka jufada uu ka dhashay Yaasiin Fareey oo lagu magacaabo Cali Jeesto ayaa isku khilaafay in Rooble laga dalbado in uu dhaafo Yaasiin Fareey. 

Nabadoon Jeesto oo ah nabadoonka Yaasiin Fareey ayaa qaba in xilka laga qaado maadaama uu qaatay go’aano qaraar oo aan ku dhisneen maslaxad danguud ah, sidoo kale Cali Jeesto ayaa qaba in Yaasiin Fareey aan laga reebi karin Farmaajo, islamarkaana uu beesha sumcadeeda dhaawici karo. 

Kulanka oo muddo socday kadib ayaa la isku fahmay in haddii Yaasiin Fareey uu qaado talaabo dambe oo ka dhan ah go’aanada Rooble uu Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya ka qaadi karo talaabo kasta oo sharci ah, sida xariga iyo xil ka qaadisba. 

Nabadoon Jeesto kulanka qeyb kama aheyn sida aan xogta ku helnay balse kulamo kale oo dhaxmaray isaga iyo Boqorka ayuu kaga deyriyay hab dhaqanka Yaasiin Fareey.

Gaalkacyo (Caasimada Online) – Madaxweynaha maamul Goboleedka Puntland Saciid Cabdullaahi Deni oo warbaahinta la hadlay ayaa waxaa uu ciidamada ugu digay in ay ku milmaan siyaasada, si uusan ugu lumin waqtiga, sida uu hadalka u dhigay.

Madaxweyne oo ka hadlayau kulan ka dhacay Gaalkacyo ayaa sheegay in markii hore howlgallada Ciidamada ee Gobolka Mudug ay ahaayeen kuwo kala dhan taallan, balse ka maamul ahaan ay iabedel ku saneeyeen.

Waxaa uu sheegay in hadda Ciidamada Puntland ee ka howlgalla Gobolka Mudug ay yihiin kuwo wadashaqeeya, sidoo kalena looga baahan yahay inay tallaabo deg deg ah ka qaadaan dadka falalka Amni darro kanl geysta degaannada Gobolka Mudug.

Madaxweynaha ayaa faray laamaha amniga Gobolka Mudug in halkaasi laga sii wado howlgalada lagu sugayo amniga Gobolka, wuxuuna muujiyay in isbedelka Gobolka ka dhacay uu yahay mid siweyn u muuqda laakiin loo baahanyahay in dowlad iyo Shacaba halkaasi laga sii wado halganka oo wadajir loola diriro argagixisada.

Dhinaca kale, Madaxweynaha ayaa bogaadiyay shaqada wanaagsan ee ka qabsoomtay Gobolka Mudug gaar ahaan dhinaca Amniga, wuxuuna dalacsiiyey Ciidamadii ka shaqeeyay nabadgelyada Gobolka Mudug.

Madaxweyne Deni waxa uu sheegay in uusan marnaba filayn in ammaanka ay Gaalkacyo ay wax ka bedelaan 120 askari oo Garowe lagasoo diray labo sano ka hor, halka ay Mudug joogeen 2000 askari.

“Ciiddamadan waxay naga ahayd tijaabo, laakiin in ay sidaasi wax isku bedelaan ma ahayn wax aan sidaas filaynay” ayuu yiri madaxweynaha Puntland Siciid Deni.

Madaxweyne Deni ayaa sheegay sida ay Puntland usoo afmeertay shabakado Al-Shabaab ah oo muddo dheer ka jiray magaalada Gaalkacyo in aanay jirin meel Soomaaliya kamid ah oo sidaas oo kale usoo afjartay.

Bishii June ee sannadkan, maamulka Puntland ayaa toogasho ku fuliyay 18 xubnood oo Alshabaab, kuwaas oo tan iyo sannadkii 2008 masuul ka ahaa qaraxyadii iyo dilalkii Gaalkacyo ka dhici jiray.

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddiga xaqiijinta qoondada haweenka ee doorashada dalka ayaa walaac xoogan ka muujiyay habraaca shaacinta kuraasta aqalka sare ee dowlad gobaleedka Hirshabeelle, kuwaasi oo uu Arbacadii soo saaray madaxweynaha HirShabelle, Cali Guudlaawe.

Muqdisho (Caasimada Online) – Agaasimaha Waxbarashada Gobalka Banaadir ayaa soo saaray amar dhaqaale looga sameynayo macalimiinta wax ka dhiga Iskuullada Gobalka Banaadir, taasoo ay cabasho ka muujiyeen bahda waxbarashada. 

Agaasinka Waxbarashada Gobalka Banaadir ayaa Iskuul kasta oo ku yaalla Muqdisho ku amray in ay soo diiwaan geliyaan macalimiinta wax ka dhiga, iyqdoo lacagta diiwaan gelinta oo ay ku jirto warqada dhalashada, mida CID-da iyo warqado kalaba, oo isu geyn ay ku baxeyso lacag dhan ku dhowaad 100$ 

Macalimiinta Soomaaliyeed ee ku nool Muqdisho ayaa sheegay in mushaarka ay qaateen oo aad u yar aysan ka go’in lacagta, iyadoo codsaday in dib u eegis lagu sameeyo. 

Macluumaadka qaar ee laga rabo macalimiinta oo ay hore heysteen ayaa laga diiday, iyadoo laga rabo kuwa cusub. Agaasinka waxbarashada Gobalka Banaadir ayaa lagu eedeeyay in uu lacag ka sameynayo bahda waxbarashada. 

Dooda ku aadan waxbarashada gobalka Banaadir ayaa in muddo ah taagan, iyadoo ay sidoo kale qeyb ka noqotay wasaaradda Waxbarashada, Hidaha iyo Tacliinta sare ee Soomaaliya. 

Dowladda federaalka ayaa caan ku ah in markii muddo la joogaba lasoo saaro amaro dadka ku qasbaya inay maraan hanaano kala duwan oo u baahan baaris, warqado iyo waxyaabo kale. 

Waxaa kadib dadka shuruud looga dhigaa in waradahaas ay ka qaadan karaan oo kaliya goobo gaar ah, oo qandaraaska la siiyey, halkaasi oo lacagta kasoo xaroota ay badankeed u dhaceysa hay’adda dowladeed ee ka dambeysa amarada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble ayaa xalay xilka ka qaaday wasiirkii amniga Xasan Xundubey, isaga oo ku beddelay Cabdullaahi Maxamed Nuur, oo ay isku beel yihiin, kaasi oo maanta la dhaariyey xilkana la wareegay.

Sida ay ogaatay Caasimada Online, Xundubey ayaa xilkiisa ku waayey colaad uu hadda kahor huriyey, iyo u daacadnimadiisa madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Xundubey ayaa xilligii uu socday dagaalka muddo kororsiga ee Muqdisho, waxaa lagu xusuustaa inuu qaban jiray shirar jaraa’id, isaga oo ku baaqaya in la weeraro ciidamadii diidanaa muddo kororsiga iyo siyaasiyiinta mucaaradka ah.

Waxay hadalladiisa xilligaas caqabad ku noqdeen ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble, oo waday dadaallo dhex-dhexaadin ah,  iyo in magaalada laga badbaadiyo dagaal.

Xasan Xundubey ayaa sidoo kale lagu yaqaan inuu weligiis daacad u ahaa Farmaajo. Farmaajo ayaa hadda kahor u magacaabay safiirka Imaaraadka Carabta, inkasta oo Abu Dhabi ay soo diiday, waxaana kadib lagu abaal-mariyey xilka wasiirka amniga.

Ayada oo ay suurta-gal tahay in xiisadda siyaasadeed ee Farmaajo iyo Rooble ay isku rorgto dagaal, ra’iisul wasaaraha ayaan qaadan karin fursad uu hay’adaha amniga oo dhan uu madax uga ahaado siyaasi daacad u ah Farmaajo.

Wasiirka cusub ee amniga Cabdullaahi Maxamed Nuur ayaa lagu yaqaan inuu yahay nin firfircoon, oo aad ugu wanaagsan abaabulka, saaxiibo bandanna ku leh beeshiisa iyo magaalada Muqdisho. 

Sidoo kale, waa ganacsade maal-qabeen ah, oo kasban kara saraakiisha ciidamada, islamarkaana garab muhiim u ah u noqon kara ra’iisul wasaaraha, haddii dagaalka uu lugaha la galo dhaqaale. 

Xasan Xundubey oo hadda ku sugan dalka Itoobiya, ayaa garan waayey halka ay u socoto mowjadda siyaasadda, wuxuuna daacad u noqday Farmaajo, oo maanta ku jiray go’doon siyaasadeed, taasi oo xilkiisa uu ku waayey.  

Muqdisho (Caasimada Online) – Jeneraal Sheekh Yuusuf Maxamed Siyaad Indha-cadde oo warbaahinta kula hadlay magaalada Muqdisho ayaa si adag ugu hanjabay madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday, Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, xili ay taagan tahay xiisad siyaasadeed cusub.

Waxa uu ku hanjabay in tallaabo ay qaadi doonaan ciidankii Badbaado Qaran, haddii uu Farmaajo joojin waayo tallaabooyinka guracan, waa sida uu hadalka u dhigaye.

“Waxaa moodaa in Farmaajo uu iloobay inay joogaan ciidamadii Badbaado Qaran, inay joogaan ayaa u sheegaya oo aysan aqbaleyn wax kasoo horjeeda Dastuurka, Cadaalada, Qaranimada iyo Jiritaanka umadda Soomaaliyeed,” ayuu yiri Jeneraal Indha-cadde.

Indha-cadde ayaa sidoo kale shaaciyey in uu socdo inqilaab qarsoon oo u adeegaya madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday ee Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, islamarkaana uu xagal daacinayo dadaalada Ra’iisul Wasaaraha ee amniga iyo doorashada.

“Waxa uu ka soo horjeeda (Farmaajo) inay cadaalada hesho Ikraan Tahliil oo aheyd hay’adda Sarkaal ka tirsan (NISA), gacanta hay’adda NISA ku maqan inay cadaalada hesho, umadda Soomaaliyeedna ay cadaalada hesho. Ikraan oo cadaalada hesha waxay lamid tahay umadda Soomaaliyeed oo cadaalada heshay.”

Waxa kale oo uu hoosta carabka ku adkeeyay in madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday uu lug ku leeyahay kiiska Ikraan, maadama uu in muddo ah ka aamusna, haddana uu Ra’iisul Wasaaraha kula dagaalay xil ka qaadistii Fahad Yaasiin.

Ugu dambeyntiina waxa uu ka dalbaday Farmaajo in uu faraha kala baxo shaqada Ra’iisul Wasaaraha, uuna ka noqdo, islamarkaana uusan dalka u horseedin qas hor leh.

Hoos ka daawo muuqaalka Jeneraal Indha-cadde

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha Golaha Shacabka Baarlamaanka Federaalka, Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan ayaa ka horyimid dhaarintii maanta ee Wasiirka cusub ee amniga, sheegayna inay baalmarsan tahay sharciga.

Mursal ayaa ku dooday in dhaarinta xubnaha Golaha Wasiirada Xukuumadda Federaalka lagu hor dhaariyo Golaha Shacabka, taasi oo ku sheegay inay iskugu jirto ansixin iyo dhaarin wada socda.

“Waxaan si xushmad iyo qadarin leh kuula socodsiinayaa in ay Golaha Shacabka soo gaartey in Wasiirka magacaaban uu dhaariyey maanta Wasiirka Cadaalada ee Xukuumadaada iyadoon wax ansixin ah laga codsan Golaha Shacabku si waafaqsan Qodobka 69 (d) iyo 100aad farqadiisa (C) ee Dastuurka Federaalka iyo qodobka 104-aad ee kusaabsan dhaar marinta xubnaha Golaha Wasiirada Xukuumadda Federaalka” ayuu yiri Guddoomiye Mursal.

“Mudane Ra’iisul Wasaare, si aad ula socoto, dhaarinta xubnaha Golaha Wasiirada Xukuumadda Federaalka lagu hor dhaarinaayo Golaha Shacabka ma aha keliya dhaarmarin ee waxay isgu jirta ansixin iyo dhaarin si xubnaha ay xilalkooda xafiiseed rasmi ahaan u bilaabi karaan. Dhaqan ahaanna haddu kalfadhiga furan yahay Kulanka guud ee Golaha ayaa lagu ansixiyaa laguna dhaariyaa. Haddiise u kalfadhiga Golaha markaa uu xiranyahana waxaa lagu ansixiyaa laguna hor dhaariyaa Guddiga Joogtada oo ka wakiil ah Golaha Shacabka,” ayuu ku daray.

Sidoo kale waxa uu dhaarinta wasiirka amniga ee maanta ku tilmaamay mid uu iska watay Ra’iisul Wasaaraha, oo asagu hore u soo magacaabay, ansixiyey, haddana dhaariyey, kadibna xilka ku wareejiyay.

“Hadda sida ay u muuqato, xubin ka mid ah Golaha Fulinta ayaa magacawday, ansaxisay isla markaana dhaarisey isla xubin iyaga ka mid ah, taas oo si cad u baalmarsan kala soocnaanta Xilalka iyo Awoodaha Hay’adaha Dawlada ee Laanta Sharci Dajinta, Laanta Fulinta iyo Laanta Garsoorka iyo qodobada Dastuuriga ah ee aan kor ku soo xusnay. Waxa kale oo xusid mudan inaanu dalka ka jirin firaaq Baarlarnaani ah si waafaqsan Sharci Lr. 30 ee xeeranayo in Baarlamaanka 10aad ee hadda jooga oo wata awoodihiisa Dasturiga ah u dhamaytiran tahay ay Xilka sii haynayaan inta Baarlamanaan kale lag adooranayo.”

Mursal ayaa ugu dambeyntii ka codsaday Ra’iisul Wasaaraha in uu si qoto dheer uga baaran dego tallaabooyinka uu qaaday, asaga oo mudnaanta koowaad siinaya xasiloonida siyaasadeed iyo kala dambeynta nidaam dowladeed, ee u baahan yahay dalkeen oo maraya marxalada xasaasiga ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Sida ay xog ku heshay Caasimada Online,  taliyayaasha ciidamada qalabka sida ee Soomaaliya ayaa maanta kulan qarsoodi ah ku yeeshay magaalada Muqdisho, gaar ahaan taliska hay’adda Nabad Sugidda Soomaaliya. 

Kulanka ayaa waxaa ka qeybgalay taliyayaasha Milateriga, Booliska, Asluubta iyo taliyayaasha gobalka Banaadir ee NISA iyo Booliska Soomaaliya.

Saraakiishan ayaa kadib kulankooda waxay warbaahinta kula hadleen xarunta taliska booliska, oo ay sheegeen inay ku kulmeen iyagoo warbaahinta ka qariyay kii ka dhacay xarunta taliska NISA ee Habar-khadiijo waana sababta keentay in su’aalo badan uu ka dhasho shirkooda. 

Si rasmi ah looma oga sababta ay taliyayaasha u qariyeen inay ku kulmeen Habar Khadiijo iyo cida shirisay maadaama uu dalka ka jiro khilaaf adag oo u dhaxeeya Farmaajo iyo Rooble, hase yeeshee xogaha aan helnay ayaa tilmaamay in ciidamada ay ka tashadeen cidda ay amarkiisa ku shaqeyn lahaayeen xiligaan kala guurka iyo in amniga dalka uusan saameen ku yeelan khilaafka hogaanka dowladda Soomaaliya. 

Taliyaha ciidanka booliska Soomaaliya ayaa warbaahinta u sheegay in kaliya ay ka shireen amniga doorashada Soomaaliya iyo sidii la isaga kaashan lahaa, balse waxaa xusid mudan in amniga doorashada ay kaliya masuul ka yihiin booliska Soomaaliya iyo kuwa AMISOM.

Haddii la raacayo habraaca amniga doorashooyinka, Taliye Xijaar oo keli ah ayey ahayd in uu shirka fadhiyo, sidoo kale uu goobjoog ka ahaa ra’iisul wasaare Rooble. Taliyayaasha xoogga, asluubta iyo gobolka banaadir kuma xusna heshiiska, waana su’aal kale oo dood keentay sababta ay uga qeyb galeen NISA, Milateriga iyo Asluubta maadaama laga hadlayay amniga doorashada. 

Waxaa illaa iyo hadda lagu wareersan yahay cidda ay Farmaajo iyo Rooble raacsan yihiin taliyayaasha, maadaama ay isugu jiraan xubno la ogyahay inay daacad u yihiin Farmaajo, kuwa daacad u ah Rooble iyo kuwa dhex-dhexaad ah.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore ee dalka, Xasan Sheekh Maxamuud iyo siyaasiyiin ay kamid yihiin duqii hore ee Muqdisho, Thabit Cabdi, Mahad Salaad iyo Wasiir Fiqi ayaa si weyn Wasiirka cusub ee Amniga Gudaha ee dalka, oo maanta si rasmi ah xilka ula wareegay.

Xasan Sheekh ayaa ugu horeyntii xilka cusub ugu hambalyeey Cabdullaahi Maxamed Nuur, isagoona dalbaday in si wadajir ah loola shaqeeyo guud ahaan hay’addaha amniga si loo gaaro xasilooni guud.

“Hambalyo wasiirka amniga mudane Cabdullaahi Maxamed Nuur. Waxaan kuu rajeynayaa inaad ku guuleysato mus’uuliyadda culus ee laguu idmaday waqtigaan xasaasiga ah. Waxaan shacabka ugu baaqayaa in si wadajir ah loola shaqeeyo guud ahaan hay’adaha amniga si loo hubiyo xasillonida guud ee dalka,” ayuu yiri Xasan Sheekh Maxamuud.

Duqii hore ee Muqdisho, Thabit Cabdi Maxamed ayaa sheegay inay hortaallo wasiirka cusub mas’uuliyad culus oo ay qeyb ka tahay dardar-gelinta amniga doorashada dalka xiligan xasaasiga ah.

“Wasiirka Amniga Gudaha ee XJFS Mudane Cabdullahi Maxamed Nuur waxaa hortaalla mas’uuliyad culus oo ay ugu horeyso nabadgalyada guud ee dalka & dardar gelinta amniga doorashada. Ma jirto sabab loo sameeyo xasarad, ciddii tuhun soo galaa waa in ay wajahdaa garsoorka iyada oo aan ummadda la jahwareerin,” ayuu yiri.

Mahad Salaad ayaa sidoo kale soo dhaweeyay Wasiirka cusub, isagoona garab istaag u muujiyey, islamarkaana u rajeeyay in Allaha la garab galo. “Hambalyo sxb mar labaad, xilka aad ummadda u qaadayna Allaha kula qaado. Aamiin.”

Ugu dambeyntiina Wasiirka Amniga Galmudug, Axmed Macalin Fiqi ayaa asaguna si cajiib ah ugu hambalyeey wasiirka cusub, kadib markii maanta si rasmi ah loogu dhaariyey xilkaas, looguna wareejiyay.

“Wasaaraddii amniga gacanta ayaa laguu geliyey ee iga qabo, waa kaa haayaa mudane, ma difaacan kartaa? haa Mudane, marqaatiguna waa noo jeedaa!. Hambalyo wasiir Abdullahi Mohamed Nor.”

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynayaasha maamul goboleedyada Koonfur Galbeed iyo Galmudug ayaa maanta soo gaaray magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya, iyada oo si weyn loogu soo dhoweeyey garoonka diyaaradaha Aadan Cadde.

Lafta Gareen ayaa ka yimid dalka Turkiga, waxaana isaga iyo wafdigiisa kusoo dhoweeyey Muqdisho mas’uuliyiin ka tirsan goleyaasha dowladda oo uga hortegay garoonka.

Sidoo kale Qoor Qoor ayaa ka soo duulay magaalada Dhuusamareeb ee caasimada Galmudug, waxaana isna soo dhoweeyey xildhibaano ka tirsan dowladda Soomaaliya.

Safarkan waxaa sidoo kale madaxweynaha Galmudug ku wehlinaya mas’uuliyiin kala duwan oo uu ka mid yahay Senator Cabdi Qeybdiid oo ku sugnaa gobolka Mudug.

Wararka ayaa intaasi kusii daraya in labadan hoggaamiye ay kulamo siyaasadeed ka bilaabi doonaan Muqdisho, kuwaas oo looga hadlayo doorashada iyo xiisadda siyaasadeed ee ka taagan, ayaga oo isku dayi doona inay gacan ka gaystaan sidii xal loogu heli lahaa.

Socdaalka labada madaxweyne goboleed ee Koonfur Galbeed iyo Galmudug ayaa sidoo kale kusoo aadaya, xilli xasaasi ah oo ay Muqdisho ka taagan tahay xiisad siyaasadeed oo u dhexeyso madaxweynaha muddo xileedkiisu dhammaaday iyo ra’iisul wasaaraha dalka.

Si kastaba dhowaan ayey markii Farmaajo oo soo saaray digreeto uu shir deg-deg ah isugu yeeray golaha amniga qaranka, kaas oo ka dhacaya magaalada Muqdisho, balse illaa iyo hadda madaxweynayaasha soo gaaray caasimada iyo kuwa kale kama hadlin shirkaasi.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka cusub ee Amniga Gudaha, Cabdullaahi Maxamed Nuur ayaa goordhoweyd loo dhaariyey xilkaas cusub oo uu shalay u magacaabay Ra’iisul Wasaaraha Soomaaliya Maxamed Xuseen Rooble.

Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa ka qeyb galay dhaarinta Wasiirka cusub ee Amniga Gudaha, waxaana dhaariyey Wasiirka Cadaalada, Cabdulqaadir Maxamed Nuur.

Dhaarinta kadib, ayaa munaasabad ka dhacday xarunta wasaaradda amniga, waxa uu wasiirka cusub ee amniga si rasmi ah xilka ugala wareegay wasiir ku-xigeenka amniga ahna sii-hayaha Farxaan Cali Axmed, kadib markii wasiirka amniga Xasan Xundubey uu diiday inuu xilka wareejiyo.

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa wasiirka cusub kula dardaarmay in uu si hufan u guto howsha muhiimka u ah qaranka ee loo igmaday si waafaqsan dastuurka iyo xeerarka dalka.

Dhinaca kale, Wasiirkii hore ee amniga, Xundubeey ayaa bartiisa twitter-ka ku soo qoray in Wasaarada arrimaha Gudaha uu ka socda afduub lagu sheegayo xil wareejin, sida uu hadalka u dhigay.

“Hadda waxaa i soo gaaraya in Xarunta Wasaaradda Amniga Gudaha uu ka socdo AFDUUB lagu sheegayo xil-wareejin!,” ayuu Xundubey ku yiri qoraal uu soo dhigay twitter.

Xundubeey ayaa kal hore ka horyimid xilka uu ka qaaday Ra’iisul Wasaaraha, kuna tilmaamay sharci-darro, isaga oo la safan Madaxweynaha muddo xileedkiisu dhamaaday ee Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, oo ay is-hayaan.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha waddanka Uganda Yoweri Museveni oo wareysi gaar ah siiyey Frace24 ayaa markii ugu horreysay ka hadlay xaaladda Soomaaliya, gaar ahaan xiisadda ka soo cusboonaatay dalka ee haatan ka taagan Villa Soomaaliya.

Museveni ayaa ku hanjabay in ciidamadiisa qeybta ka ah howl-galka AMISOM uu kala baxayo Soomaaliya, sababo la xiriira khilaafka u dhexeeya Rooble & Farmaajo.

Sidoo kale wuxuu wareysiga uu bixiyey ku sheegay inuu ka daalay muranada siyaasadeed ee aan dhammaadka laheyn ee ka socda magaalada Muqdisho ee caasimada Soomaaliya.

Madaxweynaha Uganda ayaa intaas kusii daray in hoggaamiyeyaasha Soomaalida looga baahan-yahay inay ka fakiraan, sida looga gudbi karo caqabadaha haatan taagan, si xal loogu helo khilaafaadka iyo is jiid jiidka weli ka jira qabsoomida doorashooyinka dalka.

Uganda waa dalka ay Soomaaliya ka joogaan ciidamada ugu badan marka loo eego waddamada ee ku jira howl-galka nabad ilaalinta ee Ururka Midowga Afrika.

Hadalka Yoweri Museveni wuxuu ku soo aadayaa xilli ay horey kormeerayaasha caalamiga ah walaac xoogan uga muujiyeen khilaafka haatan u dhexeeya Farmaajo iyo Rooble.

Si kastaba tallaabooyinkii ugu dambeeyey ee ay qaadeen labada dhinac ayaa sii horseeday in si isku mid ah loo kala magacaabo wasaaradda amniga Soomaaliya iyo hay’adda sirdoonka oo halis ku ah inay carqaladeeyaan hawlgallada amniga guud ee Soomaaliya.

Muqdisho (Caasimada Online) – Taliyeyaasha ciidamada qeybahooda kala duwan ayaa maanta shir gaar ah ku yeeshay xarunta taliska Booliska ee magaalada Muqdisho.

Shirkan oo ah mid xasaasi ah ayaa waxaa ka qeyb-galay taliyaha ciidanka Booliska Soomaaliyeed, taliyaha ciidanka Xoogga dalka, taliyaha ciidanka Asluubta, taliyaha qeybta Booliska ee gobolka Banaadir iyo agaasimaha cusub ee uu dhowaan NISA sida ugu KMG ah madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhammaaday ugu magacaabay Yaasiin Farey.

Taliyaha ciidanka Booliska Soomaaliya, Cabdi Xasan Maxamed (Xijaar) ayaa kulanka ka warbixiyey, waxaana uu sheegay inay ka arrinsaneen ammaanka iyo sida looga gudbi karo is qab qabsiga doorashooyinka dalka ee 2021-ka

Sidoo kale wuxuu tilmaamay inay ka doodeen in ciidamada aysan ku milmi karin siyaasada, isaga oo sidoo kale ka digay wararka xanafta leh ee lagu faafinayo baraha bulshada.

Waxa kale oo uu intaasi kusii daray in Soomaaliya ay leedahay cadow gudaha iyo dibadda ah, loona baahan yahay in shacab iyo dowlad laga wada shaqeeyo horumarka dalka.

Dhinaca kale hadal heyn badan ayaa ka dhalatay ka soo dhex muuqashada shirkan ee Yaasiin Farey oo uu dhowaan Farmaajo si ku meel gaar ah ugu magacaabay NISA, sidoo kalena ah agaasinka gobolka Banaadir ee hay’adda nabad sugida iyo sirdoonka qaranka.

Shirkan ayaa qeyb ka noqonayo dhaq-dhaqaaqyo xoogan oo ka socda caasimada, kuwaas oo looga arrinsanayo xaaladda cusub ee soo kordhay.

Si kastaba khilaafka u dhexeeya Rooble iyo Farmaajo ayaa u muuqdo mid kasii daraya, waxaana labada xafiis ay qaadayaan tallaabooyin liddi isku ah oo la xiriira awooda.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xildhibaan Maxamed Xasan Idiris oo haatan ka tirsan baarlamaanka Soomaaliya ayaa fashiliyey qorshe culus oo uu wado guddoomiyaha golaha shacabka, wuxuuna shaaciyey inuu doonayo in shir deg deg ah uu isugu yeerayo xildhibaanada Soomaaliya.

Xildhibaan Idiris oo wareysi siiyey laanta afka Soomaaliga ee VOA ayaa tilmaamay in guddoomiye Maxamed Mursal Sheekh Cabdiraxmaan uu farriimo u diray qaar ka mid ah xubnaha golaha, taas oo ku aadan shir deg-deg oo uu yeelanayo baarlamaanka dalka.

“Waxaan arkaayey farriimo uu guddoomiyaha baarlamaanka uu soo diray uu ku leeyahay shir deg-deg ah oo albaabada u xiran yahay ayaa baarlamaanka iskuugu wacay,” ayuu yiri.

Idiris ayaa sidoo kale nasiib darro ku tilmaamay in haatan Mursal uu shir isugu yeero baarlamaankii 10-aad, iyada oo kii 11-aad laga soo doortay 29 Senatar, sida uu hadalka u dhigay.

Waxaa kale oo uu intaasi ku sii daray in aysan jirin fowdo ka weyn oo dalka la gelin karo, marka la eego tallaabada uu qaadayo guddoomiyaha golaha shacabka Soomaaliyeed.

“Waa nasiib darro aad u weyn in guddoomiyihii golaha shacabka hadda baarlamaankii 10-aad uu iskuugu yeero, baarlamaankii 11-aadna 29 senator ay dooran yihiin oo ay bannaanka joogaan marka taa fowda ka weyn oo dalka la gelin karo ma jirto,” ayuu raaciyey.

Ma shaacin xildhibaanku waxyaabaha looga hadlayo kulanka uu sheegay in baarlamaanka uu isugu yeerayo Mursal, balse wuxuu hadalkiisa kusoo aadayaa xilli dalka ay ka jirto xiisad xoogan.

Si kastaba khilaafka u dhexeeya ra’iisul wasaaraha dalka iyo madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhammaaday ayaa marba marka ka dambeysa cirka isku sii shareeraya, waxaana labada xafiis ay haatan qaadayaan tallaabo uu midba mid kale ku weerarayo.