27.1 C
Mogadishu
Thursday, June 26, 2025

Qalbi-dhagax faahfaahiyey qaabkii ay u raali geliyeen Rooble iyo xukuumadiisa

Muqdisho (Caasimada Online) – Cabdikariin Sheekh Muuse Qalbi-dhagax ayaa mar kale sharaxaad cusub ka bixiyey qaabkii loo soo qabtay, isla markaana loogu dhiibay dowladda Itoobiya, kadib wareysi uu siiyey VOA.

“Hadda waan soo noqday,  dadka Soomaaliyeed kala kulmay soo dhaweyn iyo qadarin balaaran, waana ku qanacsanahay joogitaanka Muqdisho,” ayuu yiri Qalbi-dhagax.

Sidoo kale wuxuu ka sheegeeyey sida uu u sharfay, una raali geliyey ra’iisul wasaare Rooble, isagoo eedeymo culus u jeediyey Farmaajo iyo Kheyre oo markii la dhiibay dadka maamulayey.

“Nimankii xilka hayey ee cadowga ii dhiibay waxay iga dhigeen qof aan dalka waxaba ku laheyn, Rooble isagoo heysta awoodii Ra’iisul Wasaaraha wadanka ayuu gaboodfalkaas iga raali geliyey, wuxuu I huwiyey calankii aan jiritaankiisa u halgami jiray, wuxuu ii xaal mariyey sidii Soomaalidu isku xaal-mari jirtay,” ayuu yiri Qalbi-dhagax.

Sidoo kale wuxuu sheegay in goobtii lagu go’aamiyey in lagu dhiibo, ONLF-na ay argagixiso tahay ay hadda ku raali geliyeen, Ra’iisul wasaare Rooble, golihiisa wasiirrada iyo xildhibaanada labada Aqal ee baarlamaanka Soomaaliya.

Ugu dambeyntii Qalbi-dhagax ayaa sheegay in waligiis uusan dhibaateyn qof Soomaali ah, oo xitaa dagaaladii sokeeye ee dalka ka dhacay uusan waligiis ku lug yeelan, balse uu maanta ku faraxsan yahay in goobtii lagu dulmiyey lagu raali geliyo.

Hoos ka dhageyso wareysiga

Qodobo dhowr ah oo sare u qaaday rajada dib u doorashada Xasan Sheekh

Muqdisho (Caasimada Online) – Fursadda dib u doorashadsa madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud ayaa si weyn kor ugu soo kacday dhowrkii maalmood ee lasoo dhaafay.

Waxaa la fahamsan yahay in arrimo badan oo is biirsaday ay si weyn u caawinayaan Madaxweyne Xasan Sheekh.

Taariikhda dowladeed ee Soomaaliya ayaa sanado badan diidaneyd in dib loo soo doorto Madaxweyne hore. Laakiin sanadkaan waxaa loo arkaa inay macquul tahay in taariikhdaas la inkiro.

Seddax Madaxweyne oo hore ayaa ka qeyb geleysa doorashada dhaceysa 15-ka bishaan May, kuwaas oo kala ah, Farmaajo, Xasan Sheekh iyo Shariif Sheekh Axmed.

Qormadaan waxaan ku eegeynaa sababaha Xasan Sheekh u sahlaya inuu noqdo Madaxweynihii ugu horeeyey oo Soomaali ah oo xukunka loo doorto mar labaad.

1 – Fahamkiisa dowliga ah

Xasan Sheekh waxaa loo arkaa ninka ugu dowlad yaqaansan madaxdii dalka soo martay burburkii kadib, 3-dii dowladood ee ugu dambeysay Xasan Sheekh wuxuu heystaa rikoor ka wanaagsan kan madaxda kale.

Hey’adaha dowliga ah ee Xasan Sheekh uu dib u soo dhisay, safaaradaha uu dib u furay, sharciga uu u sameeyey shaqaalaha rayidka ah, hanaanka maaliyadeed ee uu abuuray, miisaaniyadda uu dalka u sameeyey, dhismaha maamul goboleedyada, ururrada caalamiga ah ee Soomaaliya uu dib ugu celiyey iyo qeynuunka uu u jeexay siyaasadda arrimaha dibadda ayaa Xasan Sheekh uga marqaati furtay inuu heysto faham aysan heysan madaxdii kale ee la tijaabiyey.

Dowladii ka horeysay waa hir geli weysay howlahaan, tii ka dambeysana wax badan kuma biirin, waxaana arrintaan loo sababeeyey in Xasan uu leeyahay faham dowli ah oo ka xoog badan kan madaxdii dalka soo martay burburkii kadib.

Marxalada ay maanta Soomaaliya joogto waxaa kabi kara qof heysta faham dowli ah oo xooggan, qof uu liito hafamkiisa dowladnimada casriga ah, ma dhaqaaji karo Soomaaliya, ayey ku doodayaan xildhibaanadu.

2 – Luuqadda diblimaasiyadda

Xasan Sheekh sababta uu u dhisay xiriir caalami ah oo balaaran oo safaarado badan uu dib ugu furay, reer Galbeedkana uu ugu guuleystay inay Xalane soo degaan waxaa loo arkaa inay sareyso luuqadiisa diblomaasiyadda.

Soomaaliya waa dal sabool ah oo u baahan gacan caalami ah, hadii aysan helin hoggaamiye fahamsan luuqada diblomaasiyadda oo caalamka soo jiida kara waa adagtahay inay gaarto halka ay ku taameyso.

Inta badan dadka Soomaaliyeed dood kama qabaan in Xasan Sheekh uu luuqada iyo fahamka diblomaasiyadda uga fiican yahay madaxdii kale ee dalka soo martay.

3 – Kooxda la joogta

Madaxda qaar waxaa lagu eedeeyaa in ayagoo ay aqoontooda dowladnimadu liidato aysan hadana heysan dad xirfad u leh inay dhisaan Soomaaliya cusun oo dunidu fahmi karto, qorsheheeduna dowladnimadii la yaqaanay uu waafaqsan yahay.

Hase yeeshee Madaxweyne Xasan Sheekh markii laga tago miisaankiisa shakhsiga ah, aqoonta dowladeed ee lagu tuhmaayo iyo diiwaankiisa wanaagsan, waxaa hadana hareer taagan siyaasiyiin loo yaqaano inay leeyihiin aqoonta in dalkaan loo dhiso hanaan dowladeed oo casri ah.

Madaxda qaar ayaga iyo xubnaha la jooga oo aan aqoon iyo faham dowladeed midna laheyn ayaa sabab u noqota in laga kala cararo, si dalka iyo dowladnimada aan loola deign.

Arrimahaan oo markii la uruuriyo isagu imaanaya dowlad yaqaanimo ayaa Xasan Sheekh ka dhigaya ninka heysta fursadda ugu wanaagsan ee Madaxweyne hore dib loogu dooran karo, mar labaad.

Waa dood culus in xildhibaanadu ay dadka qaar shaki gelinayaan fahamkooda dowliga ah iyo inay dhisi karaan Soomaaliya la fal-geli karta loolanka ka socda adduunka.

Dhageyso: CC Shakuur oo shaaciyey heshiis dhex-yaalla musharaxiinta qaar

Muqdisho (Caasimada Online) – Musharax Madaxweyne Cabduraxmaan Cabdishakuur Warsame oo ka hadlay arrimaha doorashooyinka, sababta uu isku soo sharaxay iyo waxa u qorsheysan ayaa sidoo kale ka hadlay nooca iskaashi ee midowga musharaxiinta  ay yeela karaan, xilliga doorashada.

Cabdiraxmaan oo wareysi siiyey Idaacadda VOA ayaa sheegay in markii hore go’aanka Midowga Musharaxiinta uu ahaa in dalka ay doorasho ka dhacdo, mudo kororsigana laga hor tago.

Sidoo kale wuxuu sheegay in musharaxiinta aysan ku heshiin in qof ama xisbi gaar ah la dhiso, balse uu jiro is faham hoose oo dhanacyada siyaasiyiinta mucaaradka ah ay ku wajahaayaan doorashada.

“Midowga musharaxiinta labo u jeedo oo kaliya ayuu lahaa, 1 – in dalka ay doorasho ka dhacdo, 2 – iyo in mudo kororsiga la diido, wax kale ma jirin, labadaas qodoba waan ku guuleysanay, inkastoo lasoo maray jiitan dheer,” ayuu yiri Cabduraxmaan Cabdishakuur.

Sidoo kale waxaa la weydiiyey suurta galnimada inay isku tanaasuli doonaan, oo xubnihii ku mideysnaa golaha midowga musharaxiinta ay hal hoggaamiye dhisi doonaan.

“Waxaa noo socda wadahadal ah in la is kaashado ah, dadku sida ay isku leeyihiin, dadka qaar siyaasadda isku deegaan ayey kasoo galeen, siyaasiyiinta qaar waa saaxiibo dhow, marka qof kasta qofka u dhow ayaan hadda ku tashanay inuu kaashado,” ayuu yiri Cabduraxmaan Cabdishakuur.

Sidoo kale wuxuu sheegay in markii la fiiriyo sidii ay u dhacday doorashadii guddoonka labnada Aqal ee BF aysan jirin fursad uu heysto Madaxweyne Farmaajo.

“Ma aragno xulufo uu hadda wato oo garab taagan Farmaajo, marka ka midowga musharaxiinta ahaan waxaa naga go’an in dalka ay doorasho ka dhacdo, in la is kaashadana waxay ku xiran tahay, hadba sida la isugu siyaasad dhowyahay, sida la isku yaqaano iyo sida siyaasadda loo wadaagi karo,” ayuu yiri Cabduraxmaan Cabdishakuur.

Hoos ka dhageyso wareysiga

Daawo: Ahlu-Sunna oo lagu jebiyay dagaalkii maanta ee magaalada Dhuusamareeb

Dhuusamareeb (Caasimada Online) – Waxaa caawa Maqribkii soo gaaray dagaal qaatay 13 saacadood oo waaberigii hore ee Jimcihii saakay ka bilowday magaalada Dhuusamareeb ee caasimadda Galmudug.

Saraalkiishii hoggaaminaysay ciidamada dowladda ee maanta Dhuusamareeb ka dagaalamay ayaa Caasimada Online u xaqiijiyey in hadda lasoo gabagabeeyey dagaalka oo magaalada laga saaray ciidamadii Ahlu-Sunna.

Sidoo kale ciidanka xoogga dalka, gaar ahaan kuwa Gor Gor ayaa galabta si nabad ah kula wareegay degaanka Bohol oo ciidanka Ahlu-Sunna ay ka soo duuleen shalay galab.

Guddoomiyaha Dhuusamareeb Cabdiraxmaan Geedaqorow, oo warbaahinta la hadlay sheegay in magaaladu ay nabad tahay, dadkii ka qaxayna ay ku soo laaba karaan, maadaama ay ciidamada dowladda si buuxda gacanta ugu hayaan.

Sidoo kale guddoomiyaha oo ka gaabsaday inuu faahfaahiyo khasaaraha ka dhashay dagaalkii maanta ayaa sheegay in guddi soo baara ay u xil-saari doonaan, oo dib ay kasoo shaaci doonaan xogta khasaaraha oo dhameystiran.

Ciidamadii Dhuusamareeb soo weeraray ee Ahlu-Sunna ayaa labo jiho galabta uga baxay magaalada, kadib markii looga tag roonaaday dagaalka, waxayna u bixeen dhanka bari iyo galbeedka magaalada, waana labadii jiho ee markii hore ay kasoo weerareen.

Saraakiisha aan la hadalnay waxay noo sheegeen maxaabiis iyo gaadiid dagaal ay ka furteen kooxda, isla markaana ay dhawaan soo bandhigi doonaan, sidoo kalena ay faahfaahin buuxda ka bixi doonaan dagaalkii maanta.

Waxaa jira khasaare xoog leh oo dhimasho, dhaawacyo iyo burbur hanyeed leh, balse ilaa hadda ma jirto koob rasmi ah oo la sameeyey, waxaana magaalada horay uga cararay inta badan dadkii ku noolaa oo habeenadii lasoo dhaafay digniino hor dhac ah ka helay xooggaga Ahlu-Sunna.

Hoos ka daawo

Sawirro: Rooble, CC Shakuur, Guuleed iyo xildhibaanada Habar-gidir oo kulmay

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa maanta magaalada Muqdisho kulan ku yeeshay Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble, Musharax Cabdiraxmaan Cabdishakuur, Cabdikariim Guuleed iyo Xildhibaano ka tirsan labada aqal, kaasi oo looga hadlay xoojinta ololaha Musharax Cabdiraxmaan Cabdishakuur.

Sida uu shaaciyay Musharaxa waxaa kulanka u daarna sidii awooda la isugu geyn lahaa ololaha Musharax Cabdiraxmaan, xilli uu goor sii horeysay u tanaasulay Cabdikariim Guuleed.

“Kulan daba socday kii xalay aan la yeelanay Madaxweynaha Galmudug, anig iyo walaalkeey Cabdikariin Xuseen Guuleed, ayaa maanta la yeelanay Raysal Wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo qaar kamid ah Xildhibaanada labada aqal ee Baarlamaanka nagu metala,” ayuu yiri.

Waxa uu intaas kusii daray qoraalkiisa Musharax Cabdiraxmaan Cabdishakuur “Wuxuu kusoo dhamaaday guul, waxaana lagu ballamay in awooda la isugu geeyo ololahayga.”

Kulanka maanta ayaa imanaya xili ay beesha Habar-gidir riixayso Musharax Cabdiraxmaan Cabdishakuur oo ay isugu geynayso awoodeeda, xili ay maalmo kooban ka harsan tahay doorashada madaxweynaha.

Cabdikariim Guuleed ayaa ka haray tartanka doorashada, isaga oo u tanaasulay Cabdiraxmaan, kadib cadaadis xoogan oo kaga yimid madaxweynaha Galmudug Axmed Qoor-Qoor, Siyaasiyiin iyo Ganacsato kasoo jeeda beesha Habar-gidir, iyo xaqiiqda ah in ololihiisa doorasho uu ahaa mid aan saldhig adag laheyn.

Guuleed ayaa tanaasulkiisa kadib waxa uu hadda si xoogan uga shaqeynaya sidii uu taageero ugu raadin lahaa Musharax Cabdiraxmaan Cabdishakuur.

Tallaabadan ayaa waxay tusaale u noqoneysa musharaxiin badan oo aan rajo laheyn balse caqabad ku noqon kara fursadaha musharaxiinta ku beesha ah, si gaar ahna kuwa beesha Abgaal.

Cabdikariim Guuleed oo ka hadlay sababta uu ugu biiray ololaha CC Shakuur

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore Galmudug Cabdikariim Xuseen Guuleed oo ka haray tartanka doorashada madaxweynaha Soomaaliya ayaa goordhoweyd farriintii ugu horeysay u diray taageerayaashiisa.

Cabdikariim Guuleed ayaa ku booriyay taageerayaashiisa inay ololaha maalmaha kooban ku garab istaagaan hoggaamiyaha xisbiga Wadajir Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame oo ay kasoo wada jeedaan beesha Habar-gidir.

“Dib-u-dhiska dalkeenu iyo horu-socodkiisu wuxuu u baahan yahay wada-shaqayn iyo isu-tanaasulid. Bulshadan burburtay waxa ugu wayn ee dawlad dhiskeeda loo samayn karo waa xoojinta kalsooni abuuris,” ayuu yiri.

Sidoo kale waxa uu sheegay in uu garab siinayo sidii dalka uga dhici lahaa isbedel, islamarkaana uu dhisayo Musharax Cabdiraxmaan Cabdishakuur, oo loolan adag kula jira musharaxiin badan oo u taagan xilka madaxweynaha.

“Dalku wuxuu soo maray shantii sano lasoo dhaafay is qab-qabsi iyo kala irdhoobid xoog leh. Wuxuu u baahan yahay isbadal mug leh oo xasiloonidii soo celiya. Waxaa qayb kasii ahaanaya isbadalkaas waxaana garab taaganahay Walaalkay Murashax Cabdiraxmaan Cabdishakuur. Ballanteenu waa Midnimo iyo Horumar.”

Tallaabada uu qaaday Guuleed ayaa ku timid cadaadis xoogan oo kaga yimid madaxweynaha Galmudug Axmed Qoor-Qoor, Siyaasiyiin iyo Ganacsato kasoo jeeda beesha Habar-gidir, iyo xaqiiqda ah in ololihiisa doorasho uu ahaa mid aan saldhig adag laheyn.

Guuleed ayaa tanaasulkiisa kadib waxa uu hadda si xooggan uga shaqeyn doona sidii uu taageero ugu raadin lahaa Musharax Cabdiraxmaan Cabdishakuur.

Si kastaba, tanaasulka Guuleed wuxuu tusaale u noqon doonaa musharaxiin badan oo aan rajo laheyn balse caqabad ku noqon kara fursadaha musharaxiinta ku beesha ah, si gaar ahna kuwa beesha Abgaal.

Xog: Koox xildhibaano ah oo isku duuban oo ku biiray madaxweyne Xasan Sheekh

Muqdisho (Caasimada Online) – Koox xildhibaano ah oo ka kooban labada Aqal ee baarlamanka ayaa xalay ku biiray xildhibaanada taageersan madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud, sida ay ogaatay Caasimada Online.

Xildhibaanadan oo tiro ahaan lagu sheegay 24 ayaa dhammaantood ah xildhibaanada labada aqal ku matala Somaliland, sida ay xog ku heshay Caasimada Online.

Ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay ayaa Caasimada Online u sheegay in xildhibaanadan ay hoggaaminayeen wasiirka dastuurka Soomaaliya Senator Saalax Axmed Jaamac, xildhibaan Biixi Iimaan Cige iyo Axmed Cusmaan Diiriye.

Go’aanka xildhibaanadan ayaa yimid kadib maalmo ay xildhibaanada Reer Waqooyiga ka fakarayeen musharax ay isku raacaan inay taageraan balse la heli waayey mowqif mid ah, taasi oo keentay in kooxdan ay gaaraan go’aankan ay ugu biireen dhanka Xasan Sheekh.

Si kastaba wararka ayaa sheegaya inay hadda socdaan wada-hadallo kale oo xildhibaano dheeri ah oo ka mid ah kuwa Reer Waqooyiga loogu soo biirinayo dhanka madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud, inkasta oo aan la hayn tirada rasmiga ah.

Sidoo kale, xildhibaano lagu qiyaasay dhowr iyo toban oo ka mid ah kuwa Koonfur Galbeed ayaa iyagana xalay u jabay dhanka madaxweyne Xasan Sheekh, taasi oo sii kordhisay taageerada madaxweynihii hore.

Xildhibaanada Koonfur Galbeed ayaa waxaa hoggaaminayey Xasan Cabdinuur oo dhowaan looga adkaaday xilkii guddoomiyaha golaha shacabka.

Wararka naga soo gaaraya ololaha doorashada ayaa sheegaya inay sii kordheyso dardarta ay xildhibaanada ugu biirayaan dhanka madaxweyne Xasan Sheekh, waxaana lagu warramayaa inay wareegga koowaad ee doorashada ugu cod badnaan doonaan isaga iyo madaxweyne Farmaajo, inkasta oo aany hubneyn sida ay u kala hormari doonaan.

Sababta ay xildhibaano badan ugu goosanayaan dhanka Xasan Sheekh ayaa lagu sheegay inay tahay ayada saadaasha iyo dardarta xagiisa u badatay maalmihii tegay, sidaas darteedna ay xildhibaano badan doonayaan inay kusii dhowaadaan.

Madaxweynihii Imaaraadka Carabta oo geeriyooday

Abu Dhabi (Caasimada Online) – Madaxweynihii dalka Isu-tagga Imaaraadka Carabta Sheikh Khalifa bin Zayed Al Nahyan ayaa geeriyooday, sida ay goordhow shaacisay wakaaladda wararka rasmiga ah ee dalkaas ee WAM.

Sheekh Khalifa, oo ahaa 73 jir ayaa muddo sanado ah la xarbinayey xanuuno.

“Wasaaradda Arrimaha Madaxtooyada waxay shacabka Imaaraadka Carabta iyo Dunida Islaamka uga tacsiyeyneysaa geeriday Sheikh Khalifa bin Zayed Al-Nahyan oo geeriyooday Jimce 13-ka May,” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay wakaaladda WAM.

Sheikh Khalifa bin Zayed Al Nahyan ayaa sidoo kale ahaa amiirka Imaaraadda Abu Dhabi oo ka mid ah toddabada Imaaradood ee dalkaas uu ka kooban yahay.

Sida uu dhigayo dastuurka, madaxweyne ku-xigeenka iyo ra’iisul wasaaraha Sheikh Mohammed bin Rashid al-Maktoum oo xukuma Imaaradda Dubai ayaa sii hayn doona xilka madaxweynaha illaa inta ay muddo 30 maalmood gudahood ah ku kulmayaan golaha faderaalka oo ka kooban madaxda toddobada Imaaradood, si ay u doortaan madaxweyne cusub.

Khalifa waxa uu dhashay 1948-kii, wuxuuna xukunka Imaaradda Abu Dhabi iyo tan madaxweynaha dalka qabtay 2004. Waxaa xukunka Abu Dhabi kala wareegi doono ku-xigeenkiisa, ahna walaalkiisa ay isku aabaha yihiin Sheikh Mohammed bin Zayed al-Nahyan.

Mohammed bin Zayed ayaa ahaa hoggaamiyaha dadban ee Imaaraadka Carabta tan iyo markii Khalifa uu ku dhacay cudurka faaliga ama stroke 2014.

AFP + REUTERS

Dagaalka Dhuusamareeb oo xoogeystay iyo wararkii ugu dambeeyey ee xaaladda

Dhuusamareeb (Caasimada Online) Xooggaga Ahlu Sunna Waljamaaca ayaa saaka duullaan ballaaran ku soo qaaday magaalada Dhuusamareeb ee xarunta Galmudug, waxaana halkaa hadda ka socda dagaal culus.

Waxaa la dagaallamaya ciidamada dowladda Soomaaliya oo isugu jira booliska sida gaarka ah u tababaran ee Haramcad, kumaandoosta Gorgor iyo milateriga.

Dad deegaanka ah ayaa sheegay in dagaalka xooggiisa uu hadda ka socdo xarunta Inji, xero gadiid, madaxtooyada, cisbitaalka guud iyo saldhigga booliska.

“Marba dhinac ayaa la riixayaa oo weli xabbadu way socotaa. Mana jirto cid ku adkaatay ilaa hadda dagaalka,” ayuu yiri qof la hadlay Idaacadda BBC.

Ilaa iyo hadda lama oga khasaaraha ka dhashay dagaalka Dhuusamareeb.

Xalay ayaa magaalada waxaa ka jirtay cabsi dagaal kadib markii la ogaaday in xooggaga Ahlu Sunna ay ka soo dhaqaaqeen farriisinkooda deegaanka Bohol oo qiyaastii 30 KM waqooyi uga beegan Dhuusamareeb.

Garoonka Dhuusamareeb oo ku yaalla meel ka baxsan magaalada ayaa waxaa ku sugan ciidamo Jabuutiyaan ah oo ka tirsan ATMIS.

Dhammaadkii bishii October 2021 ayaa xooggaga Ahlu Sunna waxaa laga saaray degmada Guriceel oo ay muddo kooban haysteen, waxaana dagaalkaas ka dhashay khasaaro baahsan.

Tallaabooyinka ay qaadeen xildhibaanada oo rejo beel ku riday musharaxiin badan

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Inta badan Xildhibaanada Labada Aqal ayaan tegin Teendhada Afisyooni, oo musharaxiinta Madaxweynaha ay labadii maalmood ee tegay ka jeedinayeen khudbadahooda wax-qabadkooda, waxaana la arkay kuraas badna oo eber ah.

Tirada xildhibaanada tagtay hadal jeedinta shalay ayaa xitaa dhameyn 50, ayada oo xubnaha labada aqal ay yihiin 329.

Tallaabadaan ayaa banaanka usoo saartay in Xildhibaanada intooda badan aysan dan ka laheyn waxqabad iyo ajende siyaasadeed oo ay ku doortan hogaanka cusub ee dalka, taas badalkeeda ay doorbidayaan dhaqaale ama xulufeysi siyaasadeed.

Arrintan ayaa rejo beel ku riday musharaxiin badan oo markii hore rabay inay Xildhibaanada ku beerlaxowsadaan hadal jeedinta, ayada oo kal horeba mudaneyaasha ay soo saarteen inta badan musharaxiin gaar ah oo codkooda ku tashanaya.

Cidda kaliya ee hadda faa’iidada qabta ayaa ah musharaxiinta markii hore xooganaa ee haystay isbaheysiga siyaasadeed, ee aan khudbad wax ku raadineyn kuwaas oo kala ah Xasan Sheekh, Farmaajo, Sheekh Shariif iyo Deni.

Tallaabada ay qaadeen Xildhibaanada ayaa waxaa si weyn uga carooday xubno uu kamid yahay Gudoomiyaha Guddiga Doorashada Madaxweynaha, Senator Cabdiqani Geelle Maxamed oo asagu ku tilmaamay wax laga xumaaday sida ay shalay u dhaqmeen xildhibaanada oo ay khudbado u jeediyeen musharaxiinta madaxweynaha.

Doorashada madaxweynaha ayaa lagu wadaa inay qabsoomto 15-ka bishaan May, haddii uusan jadwalkeeda ku iman isbedel lama filaan ah oo dib u dhac kale ku keena.

Si kastaba, waxaa maalmihii udambeeyay si weyn loo dareemayay ololaha musharaxiinta madaxweyne ay ku rabaan inay iskaga gadaan bulshada Soomaaliyeed iyo kala jiidashada xildhibaanada, oo markii horeba qaarkood lagu xirtay koontooyin gaar ah.

Daawo: QALBI-DHAGAX oo soo saaray fariin xasaasi ah oo la xiriirta doorashada

Muqdisho (Caasimada Online) – Cabdikariin Muuse “Qalbi Dhagax” oo shalay soo gaaray magaalada Muqdisho ayaa hadal uu jeediyey wuxuu ugu mahad celiyay xukuumadda ra’iisul wasaare Rooblesida ay u qaadacday go’aankii lagu dhiibay iyo ururkii uu ka tirsanaa ee lagu tilmaamay argagixiso.

Qalbi Dhagax ayaa sheegay in wixii dhacay iyo ciddii geysatay shacabka Soomaaliyeed xusuusan yahay, taariikhdana ay qoreyso qof walba wixii uu ummada u geystay, dadkaasina inay waajib tahay in dhamaan shacabka Soomaaliyeed dib ula xisaabtamaan.

Qalbi-dhagax ayaa waxaa Itoobiya u gacan geliyey xukuumadda Xasan Cali Kheyre oo hadda ah musharax, weli u aqoonsan Qalbi-dhagax iyo ONLF inay yihiin argagixiso.

“Nasiib daro, iyadoo aan ognahay dhowrkii sano u danbeysay inaanu ku sugneyn jahwareer, hubanti la’aan dowladeed iyo qiyaas aan la garan karin meesha aan ku danbeyn doono, ciddii dhibaatadaas inoo geysatay mar kale inay leedahay han, haddaad dhiman weydeen mar kale nasoo doorto, nasoo celiya, si aan idiin wada baabi’ino” ayuu yiri Qalbi Dhagax.

“Ummada waxaas sameyneysay ee maanta mar kale dooneysa inay dib isu soo diyaariso, waxaa fiicnaan laheyd, inay ummada horyimaadaan ay fasiraan wixii dhacay, muxuu ahaa, maxaa idinku kalifay, miyey xanuunsanaayeen ma caruureey ahaayeen, waa iney ka cudur daartaan wixii dhacay ummada u sheegaan, ama ay qaataan mas’uuliyadda, halkii loo baahnaa dhibaatadii gaartay ummadda Soomaaliyeed inay ugu tacsiyadeeyaan, raali gelin weydiistaan maanta mar kale inay yiraahdaan dib ha naloo soo doorto waa arrin nasiib daro ah,” ayuu sii raaciyay Qalbi Dhagax.

Halgamaa Qalbi Dhagax ayaa xildhibaanada baarlamaanka federaalka ka rajeeyay maalinta Axada ee 15-ka May oo ku asteysan maalin qaran oo la xusayo halgamayaashii SYL in lagu ciqaabo waxa ay mudnaayeen, ummada Soomaaliyeedna ay u dooraan dadkii samata-bixin lahaa shacabka.

Qalbi Dhagax wuxu intaa raaciyay inaysan xaq u haleyn dadkaasi uu eedeeyay in xildhibaanadii matalayay shacabka ay xil weydiistaan, balse iyaga xaq loogu leeyahay in lagula xisaabtamo dhibaatadii ay geysteen.

Imaanshaha Qalbi Dhagax ee Muqdisho ayaa dharbaaxo ku ah madaxweyne Farmaajo iyo Xasan Cali Kheyre oo xiligii uu ahaa ra’iisul wasaaraha la dhiibay Qalbi Dhagax.

Warar aan la xaqiijin ayaa sheegaya in Qalbi Dhagax loogu yeeray inuu ka qeybgalo kulanka baarlamaanka Axada ku yeelanayo teendhada Afisyoone ee lagu dooranayo madaxweynaha cusub ee Soomaaliya.

Fursadii ugu dambeysay oo hortaalla Xasan Kheyre – Ma yeelan doonaa dhiiranaantii Farmaajo iyo Sanbaloolshe?

Muqdisho (Caasimada Online) – Ku dhawaad saddex sano iyo bar oo uu hoggaaminayay xukuumadda federalka Soomaaliya, Xasan Cali Kheyre ayaa ku lug yeeshay dhacdooyin garaafeyay sumacaddiisa hoosna u dhigay sawirka ay dadka ka heystaan.

Keliya isaga oo xafiiska jooga wax ka yar shan bilood, xukuumaddiisa waxa ay qeyb ka ahayd dhiibistii halgamaa Cabdikariim Muuse Qalbi Dhagax, kaas oo dowladda Soomaaliya ay u dhiibtay isaga oo jeebbeysan nidaamkii TPLF ee Ethiopia maamulayay.

Dhiibista Qalbi dhagax waxaa ku lamaannaa in xukuumaddiisa ay argiggixiso u aqoonsatay ururkii xorreynta Soomaali Galbeed ee ONLF kaas oo halgan konton jirsaday kula jiray dowladda Ethiopia.

Labadaas dhacdo ee is xigay Kheyre waxaa kula lamaannaa taliyihii hore ee Nabad sugidda Qaranka Cabdullahi Maxamed Sanbalooshe iyo madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullahi Farmaajo, kuwaas oo door ku lahaa dhiibista Qalbi Dhagax. 

Inkastoo xukuumadda Kheyre xooggeeda ay taageertay in la dhiibo Qalbi Dhagax laguna shabbadeeyo in uu ahaa argiggixiso, haddana wasiirkii gargaarka ee xukuumaddiisa Dr Maryan Qaasim iyo wasiirkii arrimaha gudaha Abdi Farah Juxa ayaa kasoo horjeestay go’aanka xukuumadda.

Sidoo kale Baarlamaanka Soomaaliya ayaa si cad uga soo horjeestay go’aanka xukuumadda iyagoo ku tilmaamay in ay tahay baaddil cad. 

Adduun waa meerto e, waxaa halmar isbaddalay nidaamkii Ethiopia oo Abiy Axmed ayaa talada dalkaas la wareegay, kaas furfuray Ethiopia yadii xir xirneyd. 

Dhammaan waxaa xabsiyada laga sii daayay maxaabbiistii siyaasiga ahayd iyo cid kasta oo u xirneyd TPLF. Fursaddan waxa ay caawisay Qalbi Dhagax oo maxbuus siyaasi u ahaa nidaamkii TPLF, ugu dambeyna Jun 28 keedii, 2018, ayaa lagu dhawaaqay in Qalbi Dhagax xabsiga laga sii daayay. 

Ku dhawaad bil kaddib markii uu soo baxay warka sii deynta Qalbi Dhagax, Jul 30-keedii, 2018, madaxweynaha Soomaaliya Maxamed Cabdullahi Farmaajo ayaa la kulmay hoggaanka ugu sarreeya jabhadda xorreynta Ogaadeeniya ama ONLF Admiral Maxamed Cumar Cusmaan kuwaas oo kulan aan sii qorsheysneyn ku yeeshay Asmara sida uu wasiirkii warfaafinta ee xilligaas Danjire Daahir Maxamuud Geelle u sheegay BBC da.

Inkastoo Geelle uu ka gaabsaday haddana Farmaajo ayaa ka garaabay dhiibistii Qalbi Dhagax isagoo sheegay in uu ku mowqif yahay golaha Baarlamaanka Soomaaliya. 

Sidaas oo kale Taliyihii hore ee Nabad sugidda Danjire Cabdullahi Sanbalooshe ayaa isna ka gaarabay oo cafis ka dalbaday Qalbi Dhagax maaddaama uu door kulahaa dhiibistiisii.

Ka garaabidda Farmaajo iyo Sanbalooshe waxa ay eedda keli uga dhigeysaa Kheyre iyo xukuumaddiisa maaddaama uu garan waayay in uu ka garaabo khaladkii ka dhacay xukuumaddii uu hoggaaminayay.

Garawshiyuhu waa dhaqan gobnimo oo uu qofka khaladkiisa ku qirto kana garaabo wixii ka dhacay ee uu Insaanka u ahaa. Waxaana ay ka imaataa shakhsiyadda iyo isku kalsoonaanta qofka. Culimada nafsiga ah waxa ay ku andacoodaan qirasho la’aanta in ay ka siman yihiin qofka fuleyga ah iyo qofka isla weyn waayo waxa ay u arkaan liidasho dhaqanka garaabidda iyo qaadashada qaladka.

Ra’iisul wasaare Kheyre dhowr jeer oo kala duwan ayaa ay soo martay fursad uu iskaga meyri karo ceebtii Qalbi Dhagax. Mar waxa ay ahayd markii Qalbi dhagax xabsiga kasoo baxay ee uu xorta noqday, marna waxa ay ahayd markii uu xilka waayay ee uu banaanka yimid. Labada jeerna ma sameyn, haddaba maxay ku dhacday? Dabcan shakhsiyad liidasho mise fuleynimo?  

Soomaaliya waxa ay aadeysaa sanaaddiiqda codbixinta marka 329 xildhibaan oo labada aqal ah ay Axadda soo aaddan kala saari doonaan cidda noqoneysa madaxweynaha xiga ee Soomaaliya.

Kheyre oo qeyb ka ah musharrixiintaas ayaa tagaya teendhada Afisiyooni isaga oo leh cambaar siyaasadeed iyo ceeb maamul, haddii uusan goosan in uu ka garaabo dhiibistii Qalbi Dhagax islamarkaana uusan qiran doorkiisii ku aaddanaa dhacdadaas.

Haddaba aan idin weyddiiyee ma fuleynimo mise shakhsiyad xumo, Muxuu ra’iisul wasaare Kheyre u qiran la’yahay doorkiisii dhiibista Qalbi Dhagax ugana garaabi la’yahay?

Sawirro: Guuleed oo ka haray tartanka doorashada una tanaasulay CC SHAKUUR

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore Galmudug Cabdikariim Xuseen Guuleed ayaa ka haray tartanka doorashada madaxweynaha Soomaaliya, sida ay ilo-wareedyo lagu kalsoon yahay u xaqiijiyeen Caasimada Online.

Xogta aan helnay ayaa sheegeysa in Guuleed uu u tanaasulay islamarkaana taageeray hoggaamiyaha xisbiga Wadajir Cabdiraxmaan Cabdishakuur Warsame oo ay kasoo wada jeedaan beesha Habar-gidir.

Tallaabada uu qaaday Guuleed ayaa ku timid cadaadis xooggan oo kaga yimid madaxweynaha Galmudug Axmed Qoor Qoor, siyaasiyiin iyo ganacsato kasoo jeeda beesha Habar-gidir, iyo xaqiiqda ah in ololihiisa doorasho uu ahaa mid aan saldhig adag laheyn.

Kulanka uu ku dhacay tanaasulka, ayaa waxaa goobjoog ka ahaa Cabdikariin Guuleed, Cabdiraxmaa Cabdishakuur, Axmed Qoor Qoor, Senator Cabdi Qeybdiid, iyo saddex xildhibaan oo kale oo kasoo jeeda.

Cabdiraxmaan Cabdishakuur ayaa qoraal uu soo saaray kadib kulanka ku yiri “Waxaan u mahadcelinayaa walaalkeey C/kariin Xuseen Guuleed oo ii tanaasulay si guul looga keeno tartanka doorashada madaxtinnimada. Waxaan kaloo u mahadcelinayaa Madaxweynaha Galmudug, Axmed Cabdi Kaariye, xikdhibaanmada, Senatorrada, odoyaasha, siyaasiyiinta iyo ganacsatada hawshaas qaybta ka ahaa.”

Guuleed ayaa lagu warramay in tanaasulka ka sokow uu hadda si xooggan uga shaqeyn doono sidii uu taageero ugu raadin lahaa Cabdiraxmaan Cabdishakuur, oo isaga naftiisa rajadiisa aysan sidaas u weyneyn.

Musharaxiinta ugu cadcad doorashada ayaa la rumeysan yahay inay kala yihiin Farmaajo, Sheekh Shariif, Xasan Sheekh, Saciid Deni iyo Xasan Kheyre, mana cadda haddii tanaasulka Guuleed uu taas wax ka beddeli doono, sarena usoo qaadi doono Cabdiraxmaan Cabdishakuur.

Sida ay fahansan tahay Caasimada Online, isbaheysiga Guuleed iyo Cabdiraxmaan ayaan waxaa inta badan qeyb ka aheyn xildhibaanada beesha Habargidir, oo badankood ah laf dhabarta ololaha madaxweynihii hore ee Soomaaliya Xasan Sheekh, waxayna ka maqnaayeen inta badan kulanka.

Si kastaba, tanaasulka Guuleed wuxuu tusaale u noqon doonaa musharaxiin badan oo aan rajo laheyn balse caqabad ku noqon kara fursadaha musharaxiinta ku beesha ah, si gaar ahna kuwa beesha Abgaal.

Beesha Abgaal ayaa ah tan ugu musharaxiinta badan balse waxaa la rumeysan yahay inaysan intooda badan rajo laheyn marka laga reebo labadii madaxweyne ee hore ee Xasan Sheekh iyo Shariif Sheekh Axmed.

Caqabadaha horyaalla madaxweynaha la dooran doono ee SOOMAALIYA

15-ka bishan May 2022-ka, waxaa loo madlan yahay qabashada doorashada madaxweynahii 10-aad ee ay Soomaaliya yeelato taasoo sida laga dheehan karo xambaarsan xiiso iyo xamaasad aad u sareysa oo xoogiisa uu kasocdo hotelada magaalada Muqdisho, saxaafada maqalka, muuqaalka iyo qoraalka ah, iyo baraha bulshadaba. Doorashadan waxaa u taagan musharaxiin tiradoodu gaarayso 40 musharax oo iskugu jira madaxweynayaal hore, rug-cadaayo siyaasadeed, aqoonyahano caan ah iyo kuwokale oo ku cusub seexada siyaasada.

Inkastoo aysan isku miisaan aheyn musharaxiinta tartameysa, hadana wey adag tahay in la saadaaliyo shaqsiga kusoo bixi kara waqtigan taasoo loo asteyn karo maadaama aysan doorashadu aheyn mid qof iyo cod ah oo suuragal kadhigi laheyd in ra’yi aruurinta dadweynaha lagusii ogaado saadaasha musharaxa ama musharaxiinta ugu horeeya laakiin wali waxaa jira musharaxiinta qaar ku badan hadal haynta dadweynaha hadana sida lafahmi karo inta badan halbeega taageerayaasha kama mar-na danno shaqsi, mid qabaa-il iyo is-kooxeysi. Marka laga tago howsha adag ee ololaha ama xiisaha looqabo kursiga iyo dabaal-daga madaxweynaha ay guushu raaci doonto waxaa kuhor-gudban caqabado waaweyn oo looga fadhiyo inuu kasoo dhalaalo mudo 4 sanno ah gudahood kuwaasoo marka la barbar-dhigo kheyraadka uu helikaro oo ka kooban waqtiga, dhaqaalaha, dadka la shaqeynaya iyo taageerada beesha caalamka culeyskeeda leh.

Meelaha miisaanka leh oo hadii si fiican wax looga qabto horseedi kara horumarka waxaa kamid noqon kara laakiin aan ku koobneyn qodobadan hoos ku xusan:

a. Hubinta magacaabida xilalka qaranka: dabcan sidaan horey uga baranay madaxdii hore, waxaa hadaba madaxweynaha la dooran doono ku xeeran qaraabo, saaxiibo iyo siyaasiin farabadan kuwaasoo guushiisu tahay guushooda, doonaayana in lagu abaalmariyo xilalka qaranka. Kooxahan ayaa iskugu-jira qeyb leh aqoon iyo waaya aragnimo ay ku gutaan masuuliyadooda iyo qeyb-kale oo ka aradan aqoonta, waaya aragnimada iyo aragtida dowladnimo, hadana  doonaya xilal. Madaxweynaha la dooran doono waxaa la gudboon inuusan xilalka qaranka ku abaalmarin qof aanan gudan karin, waana meesha uu fashilkiisu kabilaaban karo hadii uusan midaas kutusaale qaadan. Waa inuu dareemi karaa in laheli karo dad badan oo kasoo dhalaali kara xilalka dowladnimada hadana aan qeyb ka aheyn ololahiisa, ehelkiisa iyo asxaabtiisaba. Soomaaliya maanta waxay u baahan tahay madaxweyne garashadiisu gaarsiisan tahay in dowladnimada lawada leeyahay ujeedkuna yahay u adeeggida qaranka ee uusan aheyn qancinta qof ama koox gaar ah. Dalkani waxuu u baahan yahay madax dhaliisha iyo canaanta suuban (constructive criticism) u dhaga-nugul islamarkaana dabaqa halku dhigii ahaa ‘listen more to those who criticise you but less to those who praise you; waxbadan u dhaga nugloow kuwa ku dhaliilaya, laakiin waxyar dhageyso kuwa ku-amaanaya. Sababtoo ah, kuwa wax amaana waxaa muuqooda iyo codkooda la maqlaa xiliga guusha iyo macaashka balse markuu fashil imaado waxuu kugaar yahay madaxda xiligaas, halka midka ku dhaliilaya uu doonayo wanaaga iyo toosinta waxa aad wada leedihiin.

b. Arrimaha amniga: madaxweynaha la dooran doono, waxuu/waxay madaxweyne kanoqon doonaa wadan u burburay heer dowladnimo, heer bulsho, heer deegaan, heer qoys iyo heer shaqsi intaba taasoo qofka muwaadinka gaarsiisay inuusan amnigiisa shaqsiga ah ku aamini karin kuwa la dhashay, kuwa lanool ama dariska la ah. Waxaa looga fadhiyaa abuurida kalsoonida luntay ee shacabka iyo qeybaha ciidamada qaranka oo dhinac kasta dhinaca kale ka qabo cabsi iyo shaki waxyeelo ah. Waxaa looga fadhiyaa amni aanan magaalo iyo deegaan gaar ah ku koobneyn oo si siman u wada gaara dalkoo dhan. Waxaan kaa-sugeynaa amni markahore kal-soonidiisa laga arko masuuliyiinta dowlada oo hubka iyo baabuurta faraha badan lagu ilaalinayo ee magaalada buux dhaafiyay. Amni aanan ku tiirsanayn dhagaxaan  iyo dhalinyaro xili aanan munaasab aheyn inta guryahooda loogu dhaco,  indhaha lagaxiro laguna tilmaamo howl-gal amni. Waxaan lagaa sugayaa abuurida jawi amni oo kudhisan isla-xisaabtan oo mudnaantiisa uu leeyahay shacabka balse aanan adiga rabitaankaaga iyo qanaacadaada shaqsiga ah ku dhisnayn.

c. Arrimaha bini,aadannimada: madaxweynaha la dooran doono, waxaan khiyaasayaa inuu ka warqabto warbixinada hay’adaha Qaramada Midoobay ee tilmaamaysa in muwaadiniin Soomaaliyeed oo gaareysa 5 milyan oo qof ay wajahayaan cunto yari aad u ba’an, kadib markii ay burbureen ilihii ay noloshooda kutiirsaneyd sida xoolaha, beeraha iyo ganacsiga yar-yar kuwaasoo intooda badan ka barakacay deegaanadii ay asal ahaan kunoolaayeen daruuftuna bidday inay dulsaar iyo dawarsi kunoolaadaan. Waxaan meesha ka mar-neyn in tiro 2 milyan oo kale ay xaalado qaxootinimo ugu noolyihiin dalalka deriska ah. Dadkaan dhibanayaasha ah waxay kamid yihiin kuwa kitaabka loogu dhaaranayo. Waxaa sidookale lagaa dhowrayaa inaad mudnaan weyn siiso dabagalka iyo xisaabinta dhaqaalaha faraha badan ee lagusoo qaado xaalada bini’aadannimo ee dadkan iyo halkuu ku danbeeyo.

d. Dhameystirka dastuurka iyo yag-leelida maxkamada dastuurka: shaki kuma jiro inay adag tahay in xal laga gaaro in Soomaaliya hesho xasilooni awoodaha siyaasada ah iyo xeerinta wadaagga kheyraadka iyo canshuuraha dalka ilaa laga dhameystiro dastuurka dalka lana dhiso maxkamadda dastuurka si hab sharci ah loogu xaliyo khilaafaadka awoodaha siyaasada ah. Hadaba madaxweynaha la dooran doono, waxaa looga fadhiyaa inuu dalka ku jaheeyo dhabe sharci ah oo aanan 4 sanno kadib xal laga raadin waxii loogu magac daray ‘Golaha Wadatashiga’ oo aysan shaqsiyaad gacanta u galin masiirka ummuda Soomaaliyeed. Dalkaan, dadkiisa iyo aduunkuba wey ka daaleen madax danno shaqsi ah kashaqeysa, madaxweynaha soo socda waa inuu maanka galiyaa inuu 4 sanno kadib hoos harsan doono waxqabadka mudo xileedkiisii. 

e. Kor u qaadida wax-soosaarka iyo dhaqaalaha: marka laga tago dadka kooban ee kunool magaalooyinka waaweyn sida Muqdisho, Kismanyo, Garoowe, Dhuusamareeb, Baydhabo, Jowhar iyo kuwa lamidka ah oo dhaqaalohoodu kutiirsan yahay ganacsiga, canshuuraha la qaado iyo shaqo abuurka kooban ee hay’adaha caalamiga ah, waxaa meesha ka baxay inta badan magaalooyinkii iyo tuulooyinkii kale ee wax soosaarka lahaa ayadoo xooggii dhalinyaro ee deegaanadaas ay daruuftu kuqasabtay inay kasoo hayaamaan ayagoo dulsaar ku ah magaalooyinka aan kor kuxusnay ama tahriibay. Arrintaan ayaa keentay hoos u dhac weyn oo wax-soosaarka beeraha ah, waana sababta uusan dallaga dalku iskugu dheeli tirneyn ama u dabooli karin baahida dadka Soomaaliyeed iskaba-dhaaf in la dhoofiyo. Xaalufinta deegaanka, roob yari iyo daaq la,aan sababtay burburka noloshii xoola dhaqata ayaa sidookale saameyn dhaqaale keentay. Madaxweynaha la dooran doono waa inuu la imaadaa indho arki kara meel kabaxsan dhal-dhalaalka Muqdisho iyo magaalooyinka fara kutiriska ah, soona nooleeyaa tiirarkii ilaha dhaqaalaha ummada Soomaalidu dhaqanka u laheyd.

f. Yag-leelida hanaan cadaaladeed: bulsho waxaa wada deeqa cadaalad iyo sinnaan meelaha laga daalacan karana waa hufnaanta addeega garsoorka iyo maxkamadaha dalka. Dabcan madaxweynaha la dooran doono kama dhaga la’ tabashada muwaadiniinta ee dhanka garsoorka, waana mid u baahan sixid iyo tayeen dhinacyo badan ah.

Gunaanad

Culeysyada ku hor-gudban madaxweynaha la dooran doono fari kama qodna oo waxaa kamid noqon kara dar-dar galinta arrinta deyn cafinta, abuurida qorshaha siyaasada arrimo dibadeed oo aanan gabi-dhacleynayn, xal u helida arrinta Al-shabaab, xoojinta adeegyadii aas-aasiga ah, taabagalinta bixitaanka ciidamada ATMIS iyo kuwa kale. Waxaa suuragal ah inaysan ummada Soomaaliyeed oo dhan kuwada amaani doonin laakiin u reeb dhaxalka maamul wanaagsan oo u sahasha madaxda kugu xiga inay wajahaan culeys kayar kuwa aad adigu wajahi doonto sababtoo ah xigmad ayaa aheyd; a leader is only successful when his/her successor succeeds (hogaamiyaha guushiisa waxay dhameystiran tahay oo laga marag kacaa marka madaxda uu xilka kuwareejiyo ay guuleeytsaan oo miraha guushiisa gurtaan).

W/Q: Xamdi Wardhere Maxamed
Facebook: Hamdi Wardhere

Sawirro: Mareykanka oo qorsheynaya inuu saldhig ku yeesho magaalada Berbera

Berbera (Caasimada Online) – Madaxweynaha Somaliland Muuse Biixi Cabdi ayaa shalay  magaalada Hargeysa kusoo dhoweeyay wafdi uu hoggaaminayay Jeneral Stephen Townsend oo ah taliyaha taliska ciidammada Maraykanka ee Afrika (AFRICOM), waxaana wafdigaasi ka mid ahaa safiirka Mareykanka ee Soomaaliya Larry André.

Qoraal kasoo baxay AFRICOM ayaa lagu sheegay in madaxda labada dhinac ay ka wada hadleen ballaarinta iyo tayeynta iskaashiga Somaliland si la mid ah dowladdaha xubinta ka ah dowladda federaalka Soomaaliya, taasoo waafaqsan siyaasadda Mareykanka ee Soomaaliya.

Wafdiga ayaa sidoo kale waxay booqasho ku tageen garoonka diyaaraddaha ciidamada cirka ee Berbera, halkaasoo ay qiimeyn ku sameeyeen sanadkii hore.

Africom ayaa boggeeda Twitter-ka ku sheegtay in booqashada iyo qiimeynta wafdiga Mareykanka ay qeyb ka tahay dadaalada joogtada ah ee lagu qiimeynaayo goobaha suuragalka ah in ciidamada Mareykanka ugu diyaar garoobaan xaaladaha lama filaanka ama deg dega ah ama in la howlgeliyo marka loo baahdo.

Mareykanka ayaa ka fakaraya saldhig cusub oo uu ku yeesho Geeska Afrika, oo aan aheyn kan Jabuuti, xilli uu ka xun yahay in dowladda Jabuuti ay saldhig ka siisay dalkaas dalka Shiinaha oo ay Mareykanka xifaaltamaan.

Muuse Biixi ayaa wafdiga Mareykanka uga mahad celiyey booqashada ay ku yimaadeen Somaliland, isagoo sheegay inay soo dhawaynayaan iskaashiga dhinacyada Amniga iyo Militriga ee labada dhinac.

DF oo war kasoo saartay geerida madaxweynihii Imaaraadka Carabta

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa goordhoweyd ka tacsiyeeyay geerida madaxweynihii Imaaraadka Sheikh Khaliifa Bin Zayid, oo ahaa 73 jir muddo sanado ah la xarbinayey xanuuno.

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa Shacabka iyo Dowladda Imaaraadka Carabta uga tacsiyeeyay geerida ku timid Allaha u naxariistee madaxweynihii Dowladda Imaaraadka Carabta Sheikh Khaliif Bin Zayid, sidoo kalena ahaa amiirka Imaaraadda Abu Dhabi oo kamid ah toddabada Imaaradood ee dalkaas uu ka kooban yahay.

“Waxaan walaaleheenna Imaaraadka Carabta la qeybsaneynaa xanuunka iyo murugada ka dib geeridii ku timid Allaha u naxariistee Sheikh Khaliifa Bin Zayid, madaxweynihii Imaaraadka Carabta oo geeriooday maanta oo Jimce ah,” ayuu yiri.

“Anigoo ku hadlaya magaceyga iyo magaca Shacabka Soomaaliyeed waxa aan uga tacsiyeynayaa qoyska marxuumka, dowladda Imaaraadka shacab iyo hoggaanba, Shucuubta Carabta iyo Islaamka, geerida Allaha u naxariistee Sheikh Khaliifa Bin Zayid oo ka mid ahaa haldoorka iyo hoggaanka Ummadda Carabta iyo Islaamka.”

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa marxuumka Alle uga baryay in uu naxariistii Janno ku manneysto, ehelkiisa, shacabka imaaraadka iyo guud ahaan ummadda Islaamkana Samir iyo iimaan ka siiyo.

Sida uu dhigayo dastuurka, madaxweyne ku-xigeenka iyo ra’iisul wasaaraha Sheikh Mohammed bin Rashid al-Maktoum oo xukuma Imaaradda Dubai ayaa sii hayn doona xilka madaxweynaha illaa inta ay muddo 30 maalmood gudahood ah ku kulmayaan golaha faderaalka oo ka kooban madaxda toddobada Imaaradood, si ay u doortaan madaxweyne cusub.

Khalifa waxa uu dhashay 1948-kii, wuxuuna xukunka Imaaradda Abu Dhabi iyo tan madaxweynaha dalka qabtay 2004. Waxaa xukunka Abu Dhabi kala wareegi doono ku-xigeenkiisa, ahna walaalkiisa ay isku aabaha yihiin Sheikh Mohammed bin Zayed al-Nahyan.

Mohammed bin Zayed ayaa ahaa hoggaamiyaha dadban ee Imaaraadka Carabta tan iyo markii Khalifa uu ku dhacay cudurka faaliga ama stroke 2014.

Ahlu Sunna oo dagaal ku qaaday Dhuusamareeb

Dhuusamareeb (Caasimada Online) – Waxaa sii xoogeystay dagaalka Magaalada Dhuusamareeb ee Caasimadda Maamulka Galmudug ku dhexmaraya Ciidamada dowladda & kuwa Galmudug oo dhinac ah iyo xoogagga Ahlusunna oo soo weeraray Magaalada.

Dagaalka ayaa waxaa uu ka socdaa qeybo kamid ah Magaalada Dhuusamareeb, waxaana goobjoogayaal ay sheegeen in la isku adeegsanayo hubka noocyadiisa kala duwan, sidoo kalena Gaadiidka dagaalka ee Cabdi Billaha ay wataan labada dhinac ee dagaalamaya.

Wararka ayaa waxaa ay intaasi kudarayaan in Ciidamada Dowladda ee Gorgor iyo Haramcad ay dagaalka kubiireen,  kuwaas oo doonaya inay Magaalada ka saaraan dhinacyada ay kasoo galeen Ciidamada xoogagga Ahlusunna.

Galmudug ayaa Magaalada Dhuusamareeb ka saartay qaar kamid ah Ciidankeeda iyo kuwa Federaalka oo wata Gaadiid Dagaal saacado kahor in aanay gudaha u galin ciidamada ka amar qaata Sheekh Shaakir.

Sarkaal ka tirsan Ciidanka Duullaanka ku qaaday Dhuusamareeb ayaa muuqaal uu iska soo duubay xili la maqlayay rasaas xooggan oo ka dhaceysa agagaarka goobta uu muuqaalka isaga soo duubay ayaa sheegay in ay gacan ku dhigeen qaybo kamid ah Magaalada.

Guddoomiye ku xigeenka Dhuusamareeb Cabdi Xaashi oo dhankiisa muuqaal kooban iska duubay ayaa sheegay in ay iska caabbiyeen Ciidanka ka amar qaata Sheekh Shaakir ee duullaanka ku qaaday.

Waxaa jira khasaaro dhimasho iyo dhaawac ah oo dagaalka kasoo gaaray dad rayid ah iyo dhinacyada dagaalamay, inkastoo aan tiro sax ah weli la heyn.

Xog: C/casiis Lafta-gareen oo baadi-goobaya murashax u noqda qorshe labaad

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Xasan Maxamed (Lafta-gareen) oo ku sugan Muqdisho ayaa wada kulamada uu la qaadanayo murashaxiinta u tartameysa xilka madaxweynaha Soomaaliya.

Kulamada uu Lafta-gareen la yeelanaayo murashaxiinta ayaa ah kuwo ka raadinayo murashax uu ku kalsoonaan karo oo uu taageero maadaama maamulka Koonfur Galbeed xildhibaanada ugu badan baarlamaanka laga soo doorto.

Lafta-gareen oo taageersan Farmaajo ayay wararku sheegayaan inuu ka niyad jabay qaabkii ay doorashada guddoomiyaha baarlamaanka u dhacday, isagoona murashaxii uu waday oo sidoo kale ay taageersaneyd Villa Somalia laga adkaaday, taasi oo ku qasabtay inuu raadiyo qorshe labad.

Musharaxii Lafta-gareen ee looga adkaaday guddoonka golaha shacabka Xasan Cabdinuur, ayaa la sheegay inay Villa Somalia uga digtay inuusan gadmeyn balse uu diiday, taasi oo labada dhinacba soo istaajisay meel cidlo ah. 

Niyad jabkaasi ayaa sababay in Lafta-fareen uu murashaxiinta ka raadiyo mid uu kalsooni ku qabo oo uu ku taageero xildhibaanada maamulkiisa uu soo saartay, haddii aanu Farmaajo awood badan muujin wareegga koowaad ee doorashada.

Warar Caasimada Online heshay ayaa sheegaya in suuragal tahay in Lafta-gareen uu heshiis la gaaro mid ka mid ah murashaxiinta si uu u taageero, waxaana laga yaabaa in murashaxaasi uu noqdo Xasan Sheekh Maxamuud ama Shariif Sheekh Axmed.

Lafta-gareen ayaa siyaabo kala duwan ula kulmay Madaxweyne Shariif iyo Xasan Sheekh, waxayna isla soo qaadeen dhameystirka doorashada oo 15-ka May oo balansan yahay in la doorto madaxweynaha cusub.

Inkasta oo Lafta-gareen uu labada musharaxba la kulmay, haddana wararku waxay sheegayaan inuu isaga ku kalsoon yahay Xasan Sheekh, balse ay Villa Somalia aad u diidan tahay Xasan Sheekh, kuna cadaadineyso inuu musharax kale ka fakaro, si gaar ahna Shariif.

Si kastaba, ma cadda halka uu Lafta-gareen raaci doono, waxayna isugu iman dootaa inuu dantiisa eegto ama uu Villa Somalia qanciyo. 

Daawo: Rooble oo codsi u gudbiyey Qalbi Dhagax kadib markii uu xaal-mariyey

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble oo maanta qaabilay Halgamaa Cabdikariin Qalbi Dhagax ayaa ka dalbaday cafis ku aadan gabood-falkii ay xukuumad Soomaaliyeed kula kacday.

Rooble ayaa wax laga xumaado ku tilmaamay in madaxdii hore ee qeybta ka aheyd dhiibistii Qalbi Dhagax ay dalka joogan, islamarkaana aysan garawshiyo ka bixin gabood-falkaas foosha xun.

“Waxaa ka codsanaya in uu na cafiyo, waan ka xumahay in madaxdii iga horeysay ay waddanka joogaan oo weli aan laga hayn raali-gelin, aniga oo ku hadlaya magaca xukuumadda hada joogta waxaa leeyahay walaal soo dhawoow, waa ka raali-gelinayna oo dalkaaga Hooyo ayaa joogta,” ayuu yiri.

Sidoo kale waxa uu sheegay in tallaabooyin badan ay xukuumadiisa u qaaday sidii uu Halgamaa Qalbi Dhagax iyo ururkii uu ka tirsanaa ee ONLF, sidii dib looga noqon lahaa dambigii ay xukuumaddii hore ka gashay.

Halgamaa Cabdikariim Sheekh Muuse (Qalbi Dhagax) ayaa galabta kasoo dagay magaalada Muqdisho, ayada oo si weyn loogu soo dhaweeyay garoonka diyaadaha ee Aadan Cadde, afar sano iyo bar kadib markii cadowga loo gacan geliyey.

Qalbi Dhagax ayaa afar sano iyo siddeed billood ka hor laga dhoofiyay isla garoonka maanta sida heerka sare ah loogu soo dhaweeyay, xiligaasi oo isagoo indhaha ka xiran loo gacan geliyay cadowga Ethiopia, ayada oo ay dhiibtay xukuumaddii Xasan Cali Kheyre.

Xukuumadda Soomaaliya ee uu hogaamiyo Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble ayaa ansixiyay xiligaas in laga laabto go’aan ay gaartay xukuumaddii Kheyre sanadkii 2017-kii, kaasi oo Soomaaliya ay ururka ONLF ugu aqoonsatay urur argagixiso.

Sidoo kale waxa uu Golaha sheegay inay khalad aheyd dhiibistii Cabdikariin Qalbi Dhagax ee loogu gacan galiyay dowladda Ethiopia.

Aadan Madoobe oo soo saaray farriin cusub oo ku socota xildhibaanada

0

Muqdisho (Caasimada Online) – Guddoomiyaha Golaha Shacabka, Sheekh Aadan Maxamed Nuur Madoobe oo maanta soo xiray kulankii khudbad jeedinta musharrixiinta xilka Madaxweynaha ayaa la dardaarmay Xildhibaanada.

Ugu horeyntii Guddoomiey Aadan Madoobe ayaa u mahad celiyay Xildhibaannada labada aqal iyo Guddiga isku-dhafka ah ee doorashada Madaxweynaha.

Waxaa u sheegay in labada maalmood ee inagu soo aadan la guda geli doono diyaar-garoowga doorashada Madaxweynaha Soomaaliya oo dhaceeysa maalinta Axada ee ku beegan 15-ka bishaan May.

Guddoomiyaha ayaa ugu baaqay Xildhibaannada inay ilaaliyaan waqtiga ballanta ee la isugu imaanayo doorashada madaxweynaha, xili maalmihii dambe ay muuqaneysay inay si weyn uga dib dhacayeen hadal jeedinta doorashada.

Sidoo kale waxa uu ku booriyay inay u dul qaataan waqtiga yar ee ka haray culeyska heysta, kaasi oo ku eeg sida lagu wado maalinta Axad oo ay dhaceyso doorashada madaxweynaha.

Hadalka Guddoomiyaha ayaa imanaya ayada oo lagu jiro diyaar-garowgii u dambeeyay ee doorashada madxweynaha, islamarkaana ay magaalada Muqdisho ka socdaan ololaha musharaxiinta iyo kala jiidashada Xildhibaanada labada aqal.