Muqdisho (Caasimada Online) – Sida ay ogaatay Caasimada Online Ra’iisul Wasaare Maxamed Xusseen Rooble ayaa galabta ku gacan seyray qaar ka mid ah wasiirradiisa oo isku deyey inay waan-waan ka dhex bilaabaan isaga iyo Madaxweynihii hore Maxamed Farmaajo.

Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa xubnihii u tegay oo markii hore la soo kulmay Farmaajo waxuu ka dhageystay aragtidooda ku aadan sidii loo xalin halaa khilaafkaan, isagoo intaas kadib ku amray inay shaqooyinkooda qabsadaan,  intii ay ku mashquuli la haayeen waan-waan waqtigeedii dhaaftay.

Xogtaan oo aan ka helnay xubno ka tirsan xafiisyada ugu sareeya xukuumadda, waxay intaas ku dareysaa in wasiirrada isku howlan waan-waanta ee waji gabaxa kala kulmay Rooble uu hoggaaminayey ra’iisul wasaare ku xigeen Mahdi Guuleed, isla markaana ay qeyb ka ahaayeen wasiirka arrimaha dibadda Cabdisiciid Muuse iyo wasiirka waxbarashada Cabdullahi Carab.

Sidoo kale Ra’iisul Wasaare Rooble ayaa la sheegay in wasiirradaas uu waydiiyay sababtii ay uga hadli waayeen falalkii ka dhacay xaafiiskiisa, markii uu Farmaajo dul dhigay ciidamada oo ay hadda waan-waan u galayaan.

Wasiirada ayaa Ra’iisul Wasaaraha u sheegay in Farmaajo uu aqbalay waan-waan laga dhex bilaabo isaga iyo Rooble, balse Ra’iisul Wasaaraha ayaa ka cusleystay oo xubnahaas u sheegay in Farmaajo uusan wadahadal dambe ugu laaba doonin.

Galabta waxaa halkaas ku soo afjarmay qorshihii xubno ka tirsan golaha wasiirrada ay ku doonayeen inay qaataan door dhex-dhexaadin ah, si labada dhinac ay ugu kala dab qaadaan.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka amniga ee xukuumadda Soomaaliya Cabdullahi Maxamed Nuur ayaa shaaciyey in madaxweynaha Galmudug Axmed Qoor Qoor uu ka qeyb gelayo shirka golaha wadatashiga qaranka ee Ra’iisul Wasaare Rooble uu iclaamiyey.

Wasiir Cabdullahi oo ka mid ahaa mas’uuliyiin Axmed Qoor Qoor ku soo dhaweysay garoonka Aadan Cadde ee Muqdisho ayaa qoraal uu soo saaray waxuu ku sheegay in Qoor Qoor uu u yimid ka qeyb galka shirkaas.

“Waxaan Aniga iyo Xubno katirsan Golaha Wasiirada iyo bulshada qaybaheeda kala duwan kusoo dhawaynay Magaalada Muqdiaho Madaxweynaha Dowlad Gobaleedka Galmudug Mudane Ahmed Abdi Kariye ((Qoor Qoor) oo u yimid caasimada kaqayb galka Madasha Wadatashiga Qaran ee uu hogaamiyo Ra’iisulwasaare Mohamed Hussein Roble,” ayuu qoraalkiisa ku yiri wasiirka amniga Soomaaliya Cabdullahi Maxamed Nuur.

Shirkaan oo waxaa si cad u sheegay in uusan ka qeyb geli doonin Madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdicasiis Lafta Gareen, halka Qoor Qoor iyo Cali Guudlaawe aysan weli cadeyn mowqifkooda ka qeyb galka shirkaas.

Axmed Madoobe iyo Saciid Deni ayaa horay u balan qaaday inay ka qeyb galayaan shirkaan oo lagu waday in 27-kii bishaan uu ka furmo Muqdisho, balse dib u dhacay, kadib markii khilaaf qarka u saaran gacan ka hadal uu soo kala dhex-galay Ra’iisul Wasaare Rooble iyo Madaxweynihii hore Farmaajo.

Madaxweyne Qoor Qoor ayaa galabta ka soo duulay Dhuusamareeb, welina ma cadeyn qorshaha safarkiisa Muqdisho, markii laga reebo warka wasiirka amniga, sidoo kale waxaa jira warar sheegaya inuu isku deyi doono dhex-dhexaadin uu ka dhex bilaabo Madaxweynihii hore Farmaajo iyo Ra’iisul wasaare Rooble.

Muqdisho (Caasimada Online) – Dowlad goboleedyada Galmudug iyo HirShabelle ayaa ka aamusay inay ka hadlaan xiisada siyaasadeed ee dalka, islamarkaana ay cadeeyan mowqifkooda iyo halka ay taabacsan yihiin dagaalka Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxweynihii hore ee dalka, Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Madaxda dowlad goboleedyada Puntland iyo Jubbaland ayaa hore u cadeeyay mowqifkooda siyaasadeed, ayaga oo taageeray Ra’iisul Wasaare Rooble iyo shirka uu iclaamiyey inay iskugu imaadan Golaha Wada-tashiga Qaranka.

Sidoo kale madaxweynaha dowlad goboleedka Koonfur Galbeed ayaa si cad ula saftay madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo, asaga oo ka horyimid shirka Rooble, sheegayna in uu ka qeyb-galayo shirka wada-tashiga uu ku baaqay madaxweynihii hore.

Haddaba, maxay illaa hadda uga aamusan yihiin labada maamul inay cadeeyan mowqifkooda siyaasadeed, kana hadlaan xiisada taagan?

Cabdi Faarax Siciid Juxa oo hore u soo noqday Wasiirka Arrimaha Gudaha ee dowladda federaalka ayaa sheegay in labada maamul ay labada dhinac ee u dhaxeeyo khilaafka siyaasadeed ka leeyihiin midba dan gooni ah.

Waxa uu sheegay in sidoo kale labada maamul ay xilligan ka fiirsanayaan in si qaawan u garab istaagan madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday, ayada oo la wada ogyahay inay yihiin rag uu meesha keensaday.

“Haddii loollan siyaasadeed yimid, labadaan maamul ee HirShabelle iyo Galmudug waxaa lagu tuhmi karaa in dadka siyaasadda ku loollamaya ee musharixiinta ah ay ka soo jeedaan labadaan gobol, Villa Somalia-na ay tahay niman ay abaal gashatay oo xilka markii ay imanayeen ay caawisay oo siyaasadda ugu hiilisay, sidaa darteed ay jecel yihiin in ay ku noolaadaan ‘legga jecli lugta jecli’ oo dhex-dhexaad ahaadaan,” ayuu yiri.

“Waxay rabaan oo kale inay dhinacna ay eed ka gelin. Villa Somaliya aysan ka abaal dhicin, ragga ay gobolka ka soo wada jeedeenna aanay eed ka galin.”

Dhinaca kale, sida uu qabo Xasan Xayle oo ah fallan-qeeye siyaasadeed oo ku sugan London, labada maamul ayaa ah kuwii ugu dambeeyay ee la dhiso, qeybna ka ah nidaamka federaalka Soomaaliya, mana ahan maamullo wali adkaystay, lehna waayo aragnimo ku filan oo ay xilka kusii xajistaan.

“Maamuladan ma heystaan dhaqaale fiican, waxay ka cabanayaan dhaqaale xumo, iyo in dowladda dhexe aysan waxbo u qoondeynin,” ayuu yiri Xasan Xayle.

Sidoo kale waxaa jirta dood ah in haddii madaxweyne cusub uu dalka qabsado in isbadal uu ku dhici karo maamul goboleedyadan, waxaana marar badanna la sheega kolka la damco in madaxdooda xilka laga qaado inay ka fududahay kuwa kale ee maamul goboleedyada, dhawr jeer ayayna dhacday in iyaga oo aan muddo xiledkooda dhammaysan madaxdoodii xilka laga qaado.

Labada maamul ayaa waxaa ka howl-gala ciidammada dowladda federaalka haddii ay ahaan lahaayeen xoogga dalka iyo waliba kuwa nabad-suggida oo si toos ah uga amar qaata dowladda dhexe, waana midda sii adkeynaysa inay kasoo horjeestan madaxweynaha dowladda federaalka.

Si kastaba, madaxweynayaasha Galmudug iyo HirShabelle ayaa inta badan waxaa lagu eedeeya inay Muqdisho toos ugu xiran yihiin, islamarkaana ay halkaas muddo badan ku qaatan, ayaga oo aan waqti gelin deegaanada ay ka taliyaan oo qaarkood ay ka taagan yihiin xiisado  iyo dagaalo soo noq-noqday.

Muqdisho (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore ee Soomaaliya ahna guddoomiyaha golaha midowga musharaxiinta Shariif Sheekh Axmed oo goordhoweyd shir jaraa’id ku qabtay magaalada Muqdisho ayaa si dabacsan uga hadlay xaaladihii u dambeeyay ee dalka, marka loo eego mowqifka Midowga Musharaxiinta uu qeybta ka yahay.

Shariif Sheekh Axmed ayaa sheegay in tallaabadii shalay awood ciidan loogu adeegsaday Rooble uu aad uga xun yahay, taasi oo ku tilmaamay mid sax aheyn oo ka weecatay sharcigii iyo dhaqankii wanaagsana ee dowladnimada.

“Marxalada hadda la jooga waa marxalad aad u xasaasi ah oo ay tahay in awoodeena iskugu geyno dhameystirka doorashooyinka, lana saxo khaladaadka ka jira iyo mugdiga, taas waddo aan aheyn oo furan majirto, wado kasta oo taas kasoo harta waxay horseedi kartaa burbur iyo dhibaato, diyaarna uma aha dadka Soomaaliyeed inay galaan mugdi siyaasadeed iyo dhiig daata,” ayuu yiri.

Waxa uu intaas kusii daray inay muhiim tahay in ciidamada qaranka aan loo adeegsan dano siyaasadeed gaar ah oo ay dhowraan sharciga iyo dowladnimada, ayna ka fogaadan in si qaldan loo adeegsado.

Shariif ayaa madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday ugu baaqay in uu joojiyo carqaladeynta doorashada iyo sida qaldan uu u adeegsanayo ciidanka Qaranka, islamarkaana uu Ra’iisul Wasaaraha ku garab siiyo dhameystirka doorashada.

“Dadka Soomaaliyeed waxay kuu muujiyeen kalsooni oo waxay ku siiyeen codkoodi, intii karaan ahna waa lagula shaqeeyay, doorashada hadda socota qeyb ayaa ka aheyd oo adaa hogaaminayay, adoo raali ah ayaa baarlamaanka hortiisa ku wareejisay Ra’iisul Wasaaraha, marka waxaa ku leenahay u daa Ra’iisul Wasaaraha shaqadiisa ha ka fara-gelin. Dadka Soomaaliyeed ayada oo xiligaagii dhamaaday inay kula shaqeeyaan oo ka aamusan ayey goosteen, ha ku darsin in cid kale sharci darro uga qaado xafiiska.”

Sidoo kale waxa uu bulshada Soomaaliyeed usoo jeediyay inay ku fara adeegan sharciga iyo doorashooyinka, meelna uga soo wada jeestan cid kasta oo rabta dariiqa ka duwan.

“Farmaajoow qofka wax badan oo la xiriira doorashada heli kara waa adiga ee Ra’iisul Wasaaraha ku garab sii, waxaa banaanka jooga dad badan oo kulamid ah oo musharrixiin ah kuna qancay inay ka qeyb galaan doorashada, sidoo kale Ciidamada aalabka sida ha u adeegsan siyaasadda oo in badan aad soo sameeysay.”

Ugu dambeyntiina waxa uu beesha caalamka ugu baaqay inay gacan ku siiyan shacabka Soomaaliyeed sidii ay dalka uga dhici laheyd doorasho nabdoon oo xilka u sareeya ee dalka lagula kala wareego.

Hadalka Shariif Sheekh Axmed ayaa aad uga dabacsan midkii Midowga Musharaxiinta ay maanta soo saareen, kaasi oo ay ku dalbeen in uu Farmaajo deg-deg u banneeyo Villa Somalia sida ugu dhaqsaha badan, si ay usoo afjaranto carqaladaha iyo shirqoolada uu ka soo maleegaayo guriga ummadda.

Baydhabo (Caasimada Online) – Xildhibaanada baarlamaanka dowlad Goboleedka Koonfur Galbeed ayaa cod gacan taag ah xasaanadda uga qaadey saddex Xubnood oo ka tirsan Baarlamanka Koonfur Galbeed.

Saddexda xildhibaan ayaa waxaa dacwad ka keenay Xafiiska Xeer ilaalinta Dowlad Goboleedka Koonfur Galbeed, kadib markii uu sidaas ku amray madaxweynaha maamulkaas Cabdicasiis Lafta-gareen.

Muqdisho (Caasimada Online) – Golaha Midowga Murashaxiinta ayaa cambaareeyey isku¬daygii afgambiga ahaa ee uu 27-ka December, 2021 ku kacay Madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxammad Cabdullaahi Farmaajo.

Farmaajo ayaa shalay ciidan dul dhigay xafiiska ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble, oo uu sheegay inuu shaqada ka joojiyey, si uu talada dalka ugala wareego xukuumadda xil-gaarsiinta, tallabaadaas oo markii dambe fashilantay.

“Golaha Midowga Murashaxiinta wuxuu si kulul u canbaaraynayaa isku-daygii afganbiga ahaa ee uu 27-ka December, 2021 ku kacay Madaxweyne hore Maxammad Cabdullaahi Farmaajo. Goluhu wuxuu afganbigaas dhicisoobay u arkaa in uu ahaa khiyaano qaran oo lagu duminayo hay’adaha dastuuriga ah ee dalka, laguna carcialadayno doorashooyinka. Maxamad Cabdullaahi Farmaajo wuxuu isku-dayey in uu awood ciidan ku qabsado hay’ado madani oo dastuuri ah,” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay midowga musharixiinta.

Midowga musharixinta ayaa dalbay in si deg deg ah dacwad looga gudbiyo madaxweynihii hore ee Farmaajo iyo intii kale ee ku gacansiisay afganbigaas.

“Goluhu wuxuu dalbanayaa in uu Farmaajo deg-deg u banneeyo Villa Somalia sida ugu dhaqsaha badan, si ay usoo afjaranto carqaladaha iyo shirqoolada uu ka soo maleegaayo guriga ummadda,” ayaa agu yiri qoraalka kasoo baxay Midowga Musharaxiinta.

Midowga Musharixiinta ayaa sidoo kale u mahad-celiyey Ra’iisul Wasaare Rooble oo ay sheegeen inuu si geesinimo leh uga horyimid damicii Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

“Goluhu wuxuu u mahadcelinayaa Ray’salwasaare Maxamad Xuseen Rooble oo si geesinimo leh uga horyimid afganbiga una muujiyay shacabka Soomaaliyeed in dalku doorasho aado, Farmaajana dibadda ka istaago hawlahaas. Goluhu wuxuu ka codsanayaa Golaha Wadatashiga Qaran in ay deg-deg u saxaan tabashooyinka habraacyada doorshada oo ay doorashada soo dedejiyaan,” ayaa mar kale lagu yiri qoraalka.

Ugu dambeyntii Golaha ayaa ugu baaqay Shacabka Soomaaliyeed  in ay difaacaan dastuurka, iyo dawladnimada, garabna siiyaan Ray’salwasaaraha, kana hortagaan isku day kasta oo lagu duminaayo hay’adaha dastuuriga ee dalka.

Halkaan hoose ka akhriso warqadda midowga musharixiinta

Muqdisho (Caasimada Online) – Waxaa la filayaa in saacadaha soo socdo ay magaalada Muqdisho ee caasimadda Soomaaliya soo gaaraaan madaxweyayaasha maamul Goboleedyada Galmudug iyo HirShabelle Axmed Cabdi Kaariye iyo Cali Guudlaawe Xuseen.

labada Madaxweyne ayaa si kala gooni gooni ah diyaarado uga soo kala raacay magaalooyinka Jowhar oo Gobolka Shabeellaha Dhexe ah iyo Magaalada Dhuusamareeb oo Gobolka Galgaduud ah.

Safarka labada Madaxweyne ay ku imaanayaan Magaalada Muqdisho ayaa waxaa uu kusoo aadayaa xilli uu ka taagan yahay khilaaf xooggan oo ka dhaxeeya Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble iyo madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Wararka la helayo ayaa waxaa ay sheegayaan in labada Madaxweyne ee HirShabeelle iyo Galmudug ay Muqdisho ka bilaabayaan waan waan lagu dhex dhexaadinayo Farmaajo iyo Ra’iisul Wasaare Rooble

Madaxweynaha Galmudug Axmed Cabdi Kaariye (Qoor Qoor) ayaa ku guuleysan waayay in uu xaliyo khilaafkaan kii ka horreeyay balse uu ku guuleystay Madaxweynaha Koonfur Galbeed Cabdi Casiis Xasan Maxamed (laftagareen).

Lama oga sida ay u suurtageli karto in xal laga gaaro khilaafka u dhaxeeyo Farmaajo iyo Ra’isulwasaare Rooble oo gaaray meel xasaasi ah isla markaasna ay adag tahay in labada Nin ay mar kale isla shaqeeyaan.

Maamul Goboleedyada Puntland iyo Jubbalad ayaa horey u sheegay inay garab taaga yihiin Ra’isulwasaare Rooble halka Koonfur Galbeed ay si cad ula safatay madaxweynihii hore ee Soomaaliya Farmaajo.

Galmudug iyo Hirshabelle ayaa ka aamusay khilaafka cusub ee ka dhex qaray Farmaajo iyo Rooble, waxayna aamusnaatooda calaamad u tahay inay dhex-dhexaad ka yihiin khilaafka.

Muqdisho (Caasimada Online) – Wasiirka amniga xukuumadda federaalka Soomaaliya, Mudane Cabdullaahi Maxamed Nuur ayaa soo saaray dalab culus oo la xiriira xariga Sheekh Mukhtaar Roobow Cali (Abuu Mansuur) oo weli xabsi ugu jiro dowladda Soomaaliya.

Cabdullaahi Maxamed Nuur ayaa faray ku simaha agaasimaha hay’adda NISA, Yaasiin Cabdullahi Maxamuud (Farey) inuu soo gudbiyo warbixin dhameystiran oo la xiriirta xaalada Roobow.

Wasiirka ayaa u qabtay 48 saac hay’adda nabad sugidda inay uga soo jawaabto dalabkiisa, isaga oo intaasi ku daray inay cabasho kasoo gaartay ehellada Abuu Mansuur.

Sidoo kale wuxuu sheegay inay dalbanayaan cadaalad, maadaama uu muddo dheer xiran yahay Sheekha oo laga soo qabtay magaalada Baydhabo, xilli uu ahaa musharrax.

“Waxa la farayaa ku simaha hay’adda nabad sugidda iyo sirdoonka qaranka inuu soo gudbiyo warbixin dhammeystiran oo la xariirta xariga Mukhtaar Roobow Cali Abuu Mansuur,” ayaa lagu yiri warqad kasoo baxay xafiiska wasiirka amniga gudaha Soomaaliya.

Abuu Mansuur ayaa xiran tan 2019-kii, kadib markii ay magaalada Baydhabo kasoo qabteen ciidamada Itoobiya, kadibna loo soo gudbiyey magaalada Muqdisho.

Dalabka xasaasiga ah ee ka soo baxay wasiirka amniga gudaha ayaa ku soo aadaya, xilli muddooyinkii u dambeeyey aad looga deyrinayey xaaladda caafimaad ee Sheekh Mukhtaar.

Si kastaba, xilliga uu soo baxay go’aankan ayaa ku soo aadaya, iyada oo Lafta Gareen uu ka horyimid ra’iisul wasaare Rooble, isla-markaana uu la saftay madaxweyne Farmaajo.

Muqdisho (Caasimada Online) – Xog ay heshay Caasimada Online ayaa xaqiijineysa in Taliyaha ciidanka xoogga dalka Jeneraal Odowaa Yuusuf Raage uu xilkii ka qaaday Taliyihii ciidanka ilaalada madaxtooyada oo loo heysto inuu qaatay oo fuliyey amar qaldan.

Taliyahaas oo lagu magacaabo Xasan Aadan Dhicis, waxaa lagu eedeeyey inuu bixiyey amarkii shalay la isku dayey in Ra’iisul Wasaare Rooble looga hor-istaago inuu xafiiskiisa tago.

Xogtaan oo aan ka helnay ilo xog ogaal ah oo ka tirsan xafiiska Ra’iisul Wasaaraha ayaa intaas ku dareysa in Taliyaha cusub ee ilaalada Madaxtooyada loo magacaabay G/Dhexe Axmed Maxamuud Xasan (Axmed Geelle).

Sida ay ogaatay Caasimada Online Korneyl Axmed Geelle ayaa qaraabo dhow la ah wasiirka amniga Cabdullahi Maxamed Nuur, waxaana Taliyaha ciidanka xoogga Odawaa Raage u soo gudbiyey oo ka dalbaday inuu xilkaas u magacaabo Ra’iisul Wasaare Rooble.

Sidoo kale xogtaan waxay tilmaameysaa in la xiray taliyihii xilka laga qaaday ee ciidanka ilaalada Madaxtooyada Xasan Dhicis, waxaana lagu eedeeyay in uu qaatay amar qaldan iyo in uu dalka geliyay qal-qal amni oo halis ah.

Madaxweynihii hore Maxamed Farmaajo ayaa dafiray oo sarkaalkaas ku inkiray inuu bixiyey amarka ay ciidanku ku galeen xafiiska Ra’iisul wasaaraha dalka, halka sarkaalka la xiray uu ku dooday in Farmaajo bixiyey amarkaas.

Ilo xog ogaal ah ayaa Caasimada Online u xaqiijiyey in madaxweynihii hore uu iska fogeeyey inuu isagu abuuray qalqalkii shalay iyo guud ahaan dhaq-dhaqaaqyada ciidan ee ka jira Muqdisho.

Saraakiishii ciidanka badbaado qaran oo shir jaraa’id ku qabtay afaafka hore ee barta Control ee taalada Sayid ee laga ilaaliyo Madaxtooyada Soomaaliya ayaa ku goodiyey inay soo qabanayaan Madaxweynihii hore Maxamed Cabdullahi Farmaajo.

Sarkaalkii u hadlay ciidanka badbaado qaran ayaa ka codsaday Ra’iisul wasaaraha dalka Maxamed Xuseen Rooble inuu ka hor wareego oo mudo dambe uusan u qaban ciidanka, si Farmaajo ay u soo qabtaan.

“Waxaan ka codsaneynaa Rooble in waqti dambe uusan noo soo qaban oo uu naga hor wareego, Rooblow hana gaarsiin inaan anagu kala dhimano. Waxaa idiin cadeynayaa hadii burbur dhacaayo, waxaa burburi doona halka KM ee Farmaajo ku jiro, intaan ka badan nagu sii xad gudbi maayo Farmaajo, bulshadana waxaan ka codsaneynaa garab istaag,” ayuu yiri sarkaalka u hadlay ciidanka badbaado qaran.

Muqdisho (Caasimada Online) – Tan iyo markii uu madaxweynihii hore ee Soomaaliya Maxamed Cabdullaahi Farmaajo uu iskud ayey inuu wiiqo awooda Ra’iisul Wasaaraha, oo xilligan gacanta ku haya arrimaha doorashooyinka iyo amniga dalka, ayaa waxaa bilowday abaabul cusub.

Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble oo hore dhowr jeer uga gaabsaday in uu dagaal siyaasadeed adag la galo Farmaajo, ayaa xilligan u muuqda in uu go’aansaday in uu si toos ah u wajaho, asaga oo ugu yeeray “madaxweynihii hore”, maadama uu dhamaaday muddo xileedkiisi sharciga ahaa.

Waxa uu sidoo kale xafiiskiisii ka fujiyey sawirka madaxweynihii hore, taasi oo muujineysa heerka ay gaartay carada Rooble.

Rooble marnaba ma dooneyn in dagaal heerkan gaara, balse waxaa ku qasbay Farmaajo oo daan-daansigiia laga joogi wayaey.

Ra’iisul Wasaaraha ayaa ugu dambeyntii quus qaatay, kadib markii ciidamo ka amar qaata Farmaajo ay ka hor istaageen in uu tago xafiiskiisi, wuxuuna hadda si toos ah ugu galay mucaaradka oo ayagu kal hore dagaal qaraar la galay Farmaajo.

Khilaafkii labada Nin ayaa hadda isku badalay isku awood sheegasho ciidan, waxaana Rooble ku gacan siinaya dagaalka Farmaajo xubnaha Midowga Musharaxiinta oo ayagu kal hore sandule uga wiiqay Farmaajo muddo kororsi sharci darro ah oo uu meel-marsaday.

Xulafeysiga Rooble iyo Mucaaradka ayaa waxa uu halis weyn ku yahay sii joogista Farmaajo ee Villa Somalia, waxaana billowday abaabul cusub oo dib loogu soo nooleynayo ciidamadii Badbaado Qaran.

Midowga Musharaxiinta ayaa hore u sheegay in Farmaajo uu ku fiican yahay in la iska dhiciyo oo la tuso awood ciidan, maadama uu isagu bilaabay in uu danahiisa gaarka ah u adeegsado ciidamada dowladda.

Saraakiishii ciidanka badbaado qaran oo shir jaa’id ku qabtay meel u muuqata Madaxtooyada Soomaaliya ayaa ku goodiyey inay soo qabanayaan madaxweynaha muddo xileedkiisa dhamaaday Maxamed Cabdullahi Farmaajo.

Sarkaalkii u hadlay ciidanka badbaado qaran ayaa ka codsaday Ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble inuu ka hor wareego oo mudo dambe uusan u qaban, si Farmaajo ay u soo qabtaan.

Sidoo kale sarkaalkaan oo shirka jaraa’id ku qabtay afaafka hore ee barta Control ee u dhaw taalada Sayidka ee laga ilaaliyo madaxtooyada dalka ayaa sheegay in hadii dagaal dhaco aysan burburi doonin wax ka badan halka kilo mitir ee Farmaajo uga jiro Muqdisho.

Farmaajo ayaa ugu dambeyntii u muuqda in si ka fiirsi laheyn u xoqday kaarkii uu ku bixi lahaa, kadib in muddo ah oo laga indho saabanayay ficiladiisa guracan ee waxyeelaya marxalada xasaasiga ah ee kala guurka iyo amniga dalka.

Washington (Caasimada Online) – Xildhibaan Ilhaan Cumar oo ka tirsan golaha wakiillada ee dowladda Mareykanka ayaa Madaxweynihii hore Farmaajo u soo jeedisay in la joogo waqtigii uu meesha ka bixi lahaa, si doorasho deg deg ugu qabsoonto.

Xildhibaan Ilhaan oo gabar Soomaali Mareykana ah waxay ka tirsan tahay xisbiga talada dalkaas haya ee dimoquraadiga, waxayna xubin ka tahay guddiga arrimha dibadda ee golaha wakiillada dowladda Mareykanka. 

“Farmaajo sanad ayuu dhaafay muddo xileedkiisa. Waxaa la joogaa wakhtigii uu meesha ka bixi lahaa, si doorashada muddada la sugayey ay horey ugu socoto, sida ugu dhakhsaha badan,” ayey ku tiri qoraal ay twitterkeeda ku baahisay Xildhibaan Ilhaan Cumar.

Warka Xildhibaan Ilhaan ayaa ku soo aaday iyadoo xalay dowladda Mareykanka ay sheegtay inay tallaabo ka qaadeyso kuwa caqabadda ku ah nabadda Soomaaliya, waxuuna Mareykanku si cad uga horyimid shaqo ka-joojinta uu madaxweynihii hore sheegay inuu ku sameeyey ra’iisul wasaare Rooble.

“Dowladda Mareykanka waxay diyaar u tahay inay tallaabo ka qaado kuwa carqaladda ku ah waddada nabadda Soomaaliya,” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay xafiiska arrimaha Africa ee wasaaradda arrimaha dibeddda.

“Isku dayga shaq ka-joojin ee ra’iisul wasaare Rooble waa arrin welwel leh, waxaan taageersannahay dadaalladiisa ku aadan doorasho deg deg oo la isku haleyn karo. Dhammaan dhinacyada waa inay joojiyaan ficillada iyo qoraallada kasii daraya xaaladda,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Dowladda Mareykanka ayaa sidoo kale sheegtay in kulanka Golaha Wadatashiga Qaran looga baahan yahay si deg deg, si loo dedejiyo loona hormariyo hanaanka doorashada.

Waa qoraalkii ugu kululaa ee Mareykanka kasoo saaro xaaladda siyaasadeed ee Soomaaliya, isla markaana uu si toos ah taageero ugu muujiyo mid ka mid ah dhinacyada is-haya.

Muqdisho (Caasimda Online) – Taliska ciidamada Mareykanka ee AFRICOM ayaa ka hadashay xiisada siyaasadeed ee dalka, taasi oo kasii dartay shalay kadib markii uu madaxweynaha muddo xileedkiisa uu dhamaaday uu awood ciidan u adeegsaday xafiiska Ra’iisul Wasaaraha.

AFRICOM ayaa qoraal kooban oo ay soo saartay ku baaqday in la qaboojiyo xiisada siyaasadeed ee dalka, islamarkaan aan ciidamada qaranka laga leexin dagaalka ay kula jiraan argagixisada.

“Waxaan ku baaqaynaa in la dejiyo xiisadaha siyaasadeed ee Soomaaliya, Ciidamada Soomaaliya waa inay diirada saaran khataraha amni ee geysanayaan kooxaha argagixisada ah ee ugaaesada shacabka aan waxba galabsan,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Ciidamada Soomaaliya ayaa qaarkood xilligan ku milmeen arrimaha siyaasada dalka, ayada oo madaxweynihii hore ee dalka uu dhowr jeer u adeegsaday dano gaar ah iyo abuurista xiisado hor leh.

Qoraalka AFRICOM ayaa imanaya xilli ay dowladda Mareykanka si buuxda u taageertay Ra’iisul Wasaare Maxamed Xuseen Rooble oo dagaal culus kala dhaxeeyo madaxweynihii hore ee dalka, Maxamed Cabdullaahi Farmaajo.

Dowladda Mareykanka ayaa goor sii horeysay sheegtay in uu tallaabo ka qaadeyso kuwa caqabadda ku ah nabadda Soomaaliya, waxayna ka hortimid shaqo ka-joojinta uu madaxweynihii hore sheegay inuu ku sameeyey ra’iisul wasaare Rooble.

“Isku dayga shaq ka-joojin ee ra’iisul wasaare Rooble waa arrin welwel leh, waxaan taageersannahay dadaalladiisa ku aadan doorasho deg deg oo la isku haleyn karo. Dhammaan dhinacyada waa inay joojiyaan ficillada iyo qoraallada kasii daraya xaaladda,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Mareykanka ayaa rumeysan in Rooble uu yahay mas’uul keliya ee xilligan dalka ka saari kara xaalada kala guurka, asaga oo sheegay in kulanka Golaha Wadatashiga Qaran loogu baahan yahay si deg deg, si loo dedejiyo loona hormariyo hanaanka doorashada.

Muqdisho (Caasimada Online) – Yuusuf Garaad Cumar oo ah Ergayga gaarka ah ee Geeska Afrika, Badda Cas iyo Gacanka Cadmeed ayaa ka hadlay xaaladda cakiran ee dalka, gaar ahaan xiisadda ka aloolsan Villa Soomaaliya ee u dhexeyso Farmaajo iyo Rooble.

Wasiirkii hore ee arrimaha dibadda ayaa shaaca ka qaaday in xalka kaliya ee looga gudbi karo xiisadda taagan ay tahay in la qabto doorashada, lana dardar-geliyo.

“Sida ugu nabdoon ee aan marxaladdan uga gudbi karnaa waa doorashada oo la toosiyo lana dardargeliyo,” ayuu yiri wasiirkii hore ee arrimaha dibadda Soomaaliya.

Yuusuf Garaad ayaa sidoo kale tilmaamay, haddii uu sii socda dagaalka siyaasadeed inuu sii fogaanayo doorashada, sida uu hadalka u dhigay.

Sidoo kale wuxuuu ka digay in xiisaddu ay isku bedasho gacan ka hadal sababa khasaare naf iyo maal leh.

“Ka sokow khasaaraha naf iyo maal leh iyo kala irdhowga, in gacan la isula tagaa waa ay fogeyneysaa ee ma soo dhoweyneyso doorasho,” ayuu hadalkiisa sii raaciyey.

Hadalka ayaa ku soo aadayo, iyada oo weli halkeedii ay tahay xiisadda siyaasadeed ee u dhexeyso madaxweynihii hore ee dalka iyo ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble.

Si kastaba, lama oga sida ay wax noqon doonaan, balse xaaladda ayaa isku cakiran, iyada oo Muqdishana ay soo galeen ciidamo ka tirsan kuwa bad-baado qaran.

Muqdisho (Caasimada Online) – Senator Cabdi Xasan Cawaale Qeybdiid oo war ka soo saaray khilaafka ka soo dhex cusboonaaday Madaxweynihii hore Maxamed Farmaajo iyo Ra’iisul wasaare Rooble ayaa tilmaamay in Farmaajo uu maanta sameeyey waxa uu ugu yeeray ‘is-miidaamin siyaasadeed.’

Cabdi Qeybdiid ayaa qoraalkiisa ku sheegay in Farmaajo uu qorsheynayey in god-dheer uu ku rido dalka oo qalalaase siyaasadeed uu abuuro, balse dawada dalkaan ay tahay doorasho oo kaliya.

“Madaxweynaha Mudo Xileedkiisu Dhamaaday Waxa uu maanta ku dhaqaaqay waxaa lagu macneen karaa kaliya iney tahay ismiidaamin siyaasadeed,” ayuu Cabdi Qeybdiid qoraal uu soo saaray ku yiri.

Qoraalka Senator Qeybdiid ayaa intaas ku sii daray, “Waana isku day uu ku doonayay inuu dalka ceel dheer ku rido uuna ku abuuro qas iyo qalalaase siyaasadeed, meeshana uu ka saaro nidaamkii iyo hanaankii uu ku waday Ra’iisul Wasaaraha ee ahaa Doorasho daah furan Iyo inuu bur buriyo hanaankii dowladeed ee mudada dheer lasoo dhisaayay. Dawada Dalka Waa Doorasho.”

Qoraalka Senator Cabdi Qeybdiid ayaa ku soo aaday, iyadoo saraakiishii ciidanka badbaado qaran ay shir jaraa’id ku qabteen meel u muuqata Madaxtooyada Soomaaliya, iyagoo ku goodiyey inay soo qabanayaan Madaxweynihii waqtigu ka dhamaaday Maxamed Cabdullahi Farmaajo.

Sarkaalkii u hadlay ciidanka badbaado qaran ayaa ka codsaday Ra’iisul wasaare Maxamed Xuseen Rooble inuu ka hor wareego oo mudo dambe uusan u qaban ciidanka, si Farmaajo ay u soo qabtaan.

Senator Cabdi Qeybdiid ayaa siyaasad ahaan aad ugu dhow Ra’iisul wasaar e Rooble, waxuuna qeyb ka yahay geed-fadhigiisa dhanka siyaasadda.

Kismaayo  (Caasimada Online) – Magaalada Kismaayo ee xarunta gobolka Jubbada Hoose waxaa haatan ka socota doorashada lix kursi oo ka mid ah xubnaha Golaha Shacabka ee ka imaanaya dhinaca dowlad goboleedka Soomaaliyeed ee Jubbaland.

Kursigii ugu horreeyey oo la qabtay doorashadiisa HOP#203 ayaa waxaa kusoo baxay Dr. Xamza Barre oo loo doortay ka mid noqoshada baarlamaanka 11-aad ee dalka.

Dr. Xamza oo ahaa guddoomiyihii guddiga doorashada ee ka shaqeeyey dib u doorashada Axmed Madoobe ayaa ehlay 69 cod, halka musharraxii la tartamayayna uu isna helay 17 cod, sidoo kale 15 cod ayaa halaabay, sida uu shaaciyey guddiga doorashada ee Jubbaland.

Sidoo kale waxaa kursiga labaad ee HOP#082 ku guuleystay Cabdirashiid Jire Qalin oo isna ahaa wasiirkii hore ee Maaliyadda ee dowlad goboleedka Jubbaland.

Doorashada ayaa haatan sii soconeyso, iyada oo la guda-galayo s afarta kursi ee kale ee loo qorsheeyey in isla maanta doorashadooda lagu qabto magaallo xeebeedka Kismaayo.

Guddiga doorashada ee dowlad goboleedka Jubbaland ayaa dhanka kale ballan-qaaday inuu u qabanayo musharixiinta tartan furan oo cadaalad ah.

Qabashada doorashada lixdan kursi ee ka imaanaya Jubbaland, ayaa kusoo aadeyso, xilli dalka uu ku jiro xaalad kacsanaan ah oo ka dhalay khilaafka Farmaajo iyo Rooble.

Si kastaba, Jubbaland ayaa ka mid ah maamullada taageerada u muujiyey ra’iisul wasaaraha, waxaana doorashada ay qabaneyso ay ku garab istaageysaa Rooble oo haatan doonayo in la dadajiyo doorashada, si loo soo dhammeystiro xubnaha baarlamaanka dalka.

Qaahira (Caasimada Online) – Madaxweynihii hore ee dalka Cabdiqaasim Salaad Xasan oo ka hadlay khilaafka Madaxweynihii hore Farmaajo iyo Ra’iisul wasaaraha dalka Maxamed Xuseen Rooble ayaa sheegay inuu aad uga xumaaday in mar kale ay dhagihiisu maqlaan khilaaf noocaan ah.

Sidoo kale Cabdiqaasim Salaad ayaa soo jeediyey in ciidamada qaranka laga ilaaliyo siyaasadda, “Siyaasadda waxaa la rabaa inay noqoto mid dad umadoo dhan u codeyso ay hogaamiyaan,” ayuu yiri.

Madaxweyne Cabdiqaasim ayaa Farmaajo iyo Rooble ka dalbaday in khilaafkaan ay soo afjaraan, isagoo waxgaradka Soomaaliyeed ka codsaday inay xal deg deg ah u raadiyaan khilaafkaan, hadii labada nin ay is xali waayeen.

“Waxgaradka iyo aqoonyahanka Soomaaliyeed, waxaan idin leeyahay guddi inta qabtaan ha dhex-galeen madaxdaan is khilaaftay, hala sameeyo guddi arrintaan xaliya, kadibna iyadoo heshiis la yahay, doorasho hala galo dalku, waa nabadoobayaa markaas,” ayuu yiri Cabdiqaasim Salaad Xasan.

Sidoo kale madaxweynihii hore Cabdiqaasim ayaa sheegay in waqtigaan uu yahay mid aad u adag oo in la is khilaafo aan ku habooneyn, “Xaaladaan dhibaato ka dhalata waxaa looga baaqsan karaa, in waxgaradka caasimadda jooga ay la hadlaan madaxweynaha iyo ra’iisul wasaaraha oo runta loo sheego,” ayuu yiri.

Madaxweynihii hore ayaa sheegay in xaaladaan looga bixi karo in kaliya gacmaha la is qabsado, si loo maareeyo xaaladaan adag, “In la wadahadlo oo la isla arko waxa la isku heysto ayaa looga bixi karaa xaaladaan,” ayuu yiri Cabdiqaasin Salaad Xasan.

Hoos ka dhageyso wareysi uu siiyey VOA

Kismaayo (Caasimada Online) – Magaalada  Kismaayo ee xarunta gobolka Jubbada Hoose waxaa maanta ka dhaceysa doorashada lix kursi oo ka mid ah xubnaha Golaha Shacabka ee ka imaanaya dhinaca dowlad goboleedka Soomaaliyeed ee Jubbaland.

Sida uu guddiga doorashada maamulkaasi shaaciyey kuraastan afar ka mid ah waxaa u tartamaya rag, halka labada kale loo xiray dumarka si lool ilaaliyo qoondada haweenka.

Musharixiinta ayaa marka hore la siin doona hadal jeedin, iyada oo kadib la guda-galayo tartanka doorashada iyo codeynta, waxaana kursigii dooranaya illaa 101 ergo ah.

Kuraasta loo tartamaya ayaa kala ah HOP#082, HOP#108, HOP#113, HOP#134, HOP#203 iyo HOP#217, kuwaas oo la filayo in saacaha soo socda la qabto doorashadooda.

Dhinaca kale guddiga doorashada ee Jubbaland ayaa ballan-qaaday in uu qabanayo doorasho tartan furan oo si siman loogu qabanayo musharixiinta xil-doonka ah.

Waa kuraastii ugu horreysay ee ay Jubbaland qabaneyso doorashadooda, iyada oo sidaas ku noqoneyso maamulkii saddexaad ee guda-gala doorashada baarlamaanka Soomaaliya.

Qabashada doorashada lixdan kursi ee ka imaanaya Jubbaland, ayaa kusoo aadeyso, xilli dalka uu ku jiro xaalad kacsanaan ah oo ka dhalay khilaafka Farmaajo iyo Rooble.

Si kastaba, Jubbaland ayaa ka mid ah maamullada taageerada u muujiyey ra’iisul wasaaraha, waxaana doorashada ay qabaneyso ay ku garab istaageysaa Rooble oo haatan doonayo in la dadajiyo doorashada, si loo soo dhammeystiro xubnaha baarlamaanka dalka.

Washington (Caasimada Online) – Dowladda Mareykanka ayaa sheegtay inay tallaabo ka qaadeyso kuwa caqabadda ku ah nabadda Soomaaliya, waxayna ka hortimid shaqo ka-joojinta uu madaxweynihii hore sheegay inuu ku sameeyey ra’iisul wasaare Rooble.

“Dowladda Mareykanka waxay diyaar u tahay inay tallaabo ka qaado kuwa carqaladda ku ah waddada nabadda Soomaaliya,” ayaa lagu yiri qoraal kasoo baxay xafiiska arrimaha Africa ee wasaaradda arrimaha dibeddda. 

“Isku dayga shaq ka-joojin ee ra’iisul wasaare Rooble waa arrin welwel leh, waxaan taageersannahay dadaalladiisa ku aadan doorasho deg deg oo la isku haleyn karo. Dhammaan dhinacyada waa inay joojiyaan ficillada iyo qoraallada kasii daraya xaaladda,” ayaa lagu yiri qoraalka.

Dowladda Mareykanka ayaa sidoo kale sheegtay in kulanka Golaha Wadatashiga Qaran loogu baahan yahay si deg deg, si loo dedejiyo loona hormariyo hanaanka doorashada. 

Waa qoraalkii ugu kululaa ee Mareykanka kasoo saaro xaaladda siyaasadeed ee Soomaaliya, islamarkaana uu si toos ah taageero ugu muujiyo mid ka mid ah dhinacyada is-haya.

Qoraalkan ayaa dhabar-jab weyn ku ah madaxweynihii hore ee Soomaaliya, wuxuuna tusmeynayaa in caalamka ka qustay xal, islamarkaana wixii hadda ka dambeeya ay diyaar u yihiin inay toos wax uga qabtaan carqaladda joogtada ah ee madaxweynihii hore.

Mareykanka ayaa awood u leh xayiraad socdaa iyo mid dhaqaale uu saaro cid kasta oo carqalad ku ah nabadeynta Soomaaliya.

Caasimada Online ayaa rumeysan in hanjabaadda Mareykanka ay bilow u tahay kuwa badan oo kasoo socda dalalka daneeya Soomaaliya, gaar ahaan dalalka Yurub.

Muqdisho (Caasimada Online) – Cabdirashiid Maxamed Xaashi, afhayeenka Madaxweynihii hore Maxamed Cabdullaahi Farmaajo oo ka wajaabay eedeyntii afgembiga ee maanta loo jeediyey Farmaajo ayaa ku tilmaamay been abuur iyo wax aan meesha oolin.

Cabdirashiid oo la hadlay VOA ayaa sheegay in waxyaabaha laga hadlay ay ahaayeen fashilkii ku yimid doorashada, balse aysan madaxtooyadu qaadin wax tallaabo militeri ah, isagoo ra’iisul wasaaraha ku eedeeyey ku takrifalka hanti dan-guud ah.

“Maadaama ra’iisul wasaaraha uu ku yimid kiis culus, waxaan rejeyneynaa inuu ka dabaasho oo sugo inta baaritaanku ka dhamaanayo, intaas ka horna waa la hakiyey awoodiisa iyo shaqadii ka socotay xafiiskiisa,” ayuu yiri Cabdirashiid Duqa.

Sidoo kale waxa uu sheegay in maanta wax shaqaaqo ah aysan ka jirin madaxtooyada oo shaqo maalmeedkii caadiga ahaa uu ka socday, “Waxaa jira ciidan madaxtooyo, waana ciidanka ugu anshaxa badan ciidamada qaranka, maanta in laga been abuuro ciidankaasna, waa qalad ku dhacay dowladnimadeena,” ayuu yiri afhayeenka Farmaajo.

Sidoo kale Cabdirashiid ayaa qaar ka mid ah wasiirrada Soomaaliya ku eedeeyey inay isku dayeen inay ciidan la soo galaan madaxtooyada, taas oo mamnuuc ka ah, isla markaana talaabadaas ay diideen ciidanka ilaalada madaxtooyada. sida uu sheegay C/Rashiid Xaashi.

“Rooble isgoo ka dhex hadlaya madaxtooyada, hadii uu leeyahay waa la ii diiday madaxtooyadii, waa alif wax maleh iyo waxbuu leeyahay warkiisu,” ayuu yiri.

Afhayeenka Farmaajo ayaa sharci darro ku tilmaamay hadalkii Ra’iisul wasaare Rooble ee ahaa in ciidanku aysan ka amar qaadan karin Madaxweynaha, isagoo sheegay in Taliyaha ugu sareeya ciidamada Qaranka uu yahay Madaxweyne Farmaajo.

“Fashilka ku yimid doorashada lama sii eegan karo 14 bilood kadib, arrimaha maanta nahor yaalla waa kuwo sharci iyo siyaasad looga dabaalan karo, ma ahan arrimo ciidan iyo xoog lagu xali karo , arrimaha doorashooyinkana shirweyn ayuu madaxweynuhu iclaamiyey, kaas ayaana lagu go’aami doonaa jihada xigta ee la aadi doono,” ayuu yiri Afhayeenka Farmaajo Cabdirashiid Duqa.

Hoos ka dhageyso wareysiga